ผักหม

ผักหม

ผักหม มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ อีก คือ ผักขม ผักหม ผักขมหัด หรือผักโขม จัดเป็นไม้ล้มลุก สูงประมาณ 20-80 เซนติเมตร รูปร่างกลมหรือเหลี่ยม อวบน้ำ สีเขียวอมน้ำตาล ใบเป็นใบเดี่ยวออกสลับรูปไข่ ปลายมนเว้าตรงกลางเล็กน้อย ฐานใบมน ขอบใบเรียบ ขนาดกว้าง 2-4 เซนติเมตร ยาว 3.5 เซนติเมตร ก้านใบค่อนข้างยาว 2.5-6.5 เซนติเมตร ที่โคนก้านใบมีตา ซึ่งจะเจริญเติบโตไปเป็นกิ่ง

ดอกเป็นช่อเชิงลด ออกตรงซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกย่อยมีจำนวนมาก ขนาดเล็กสีน้ำตาลอมแดง แยกเพศ อยู่ในช่อเดียวกัน ดอกเพศผู้มีกลีบเลี้ยง และกลีบดอกเหมือนกันจำนวน 3 กลีบ แยกกัน สีขาวมีเส้นกลางกลีบสีเขียว รูปไข่ปลายแหลมเกสรเพศผู้จำนวน 3 อัน ดอกเพศเมีย กลีบเลี้ยงและกลีบดอกจำนวน 3 กลีบ เกสรเพศเมียรังไข่เหนือวงกลีบ ผลเป็นผลแห้ง แก่แล้วไม่แตก รูปร่างคล้ายถุงเล็กๆ ผิวขรุขระพบตามป่าละเมาะ ไร่ สวน ในที่ว่างเปล่าบริเวณบ้าน ตามแปลงเพาะปลูก นิยมนำส่วนของใบอ่อนและยอดอ่อนมา ต้ม นึ่ง หรือ ผัด เป็นผักเคียงกับอาหารรสจัด

สรรพคุณทางยาสมุนไพร ทั้งต้น ต้มน้ำดื่มแก้อาการแน่นหน้าอก แก้ไข้ หอบ ราก รสเย็น ช่วยถอนพิษ ไข้หวัด ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ ต้มอาบแก้คัน ทำให้ผิวหนังอ่อนนุ่ม