4 ขั้นตอนสลายความเครียดในครอบครัว

4 สเต็ปที่ปรึกษามือโปร สลายเครียดทั้งเขาและเรา

Q : น้องชายมีปัญหาเรื่องงาน และมีปัญหากับเพื่อนร่วมงาน เขารู้สึกเครียดมาก ตนเองเป็นพี่สาว สงสารน้อง อยากช่วยน้อง แต่ไม่รู้จะทำอย่างไร เลยอยากได้คำแนะนำ

A : เมื่อคนใกล้ตัวมีความเครียด เราควรดูแลเขาอย่างไร มี 4 แนวทาง ดังนี้ค่ะ

1.รับฟังปัญหาอย่างใส่ใจ พบว่าช่วยลดความทุกข์ใจลงไปมากทีเดียว (หลายคนบอกว่าความทุกข์ลดลงไปมากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์) เพราะเวลาทุกข์เราแค่ต้องการใครสักคนที่ใส่ใจรับฟัง และอยู่เคียงข้างเท่านั้นค่ะ ส่วนแนวทางแก้ปัญหาเจ้าตัวจะค่อยๆ คิดได้เองเมื่อใจพร้อม ดังนั้นขั้นตอนที่ 1 นี้จึงสำคัญมากๆ ในการเยียวยาแผลใจ และช่วยลดความเครียด การฟังมีอานุภาพในการดูแลจิตใจได้สูงมาก

2.เปิดใจทำความเข้าใจเขา แม้ว่าเราอาจไม่เห็นด้วยกับแนวคิดของเขา แต่เราต้องเปิดใจและวางการตัดสินลง ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้เข้าใจเขา การฟังอย่างมีอคะติ และเต็มไปด้วยการตัดสิน จะยิ่งทำให้อีกฝ่ายรู้สึกแย่ ดังนั้น ขั้นตอนทำความเข้าใจและเปิดใจเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะเราคงไม่สามารถดูแลใครได้เลยถ้าปราศจากความเข้าใจ

3.ให้คำแนะนำที่เหมาะสม คำแนะนำที่เหมาะสมคืออะไร คือ คำแนะนำที่มาจากความเข้าใจตัวเขา และปัญหาที่เกิดขึ้น ดังนั้น ไม่ควรรีบให้คำแนะนำ ถ้ายังไม่เข้าใจตัวเขาและปัญหา เพราะยิ่งจะทำให้เขารู้สึกแย่มากวก่าจะรู้สึกดี

การรีบให้คำแนะนำเป็นสิ่งที่ต้องระวังมาก โดยถ้าให้ในจังหวะที่ไม่เหมาะสม จะเกิดผลเสียมากกว่าผลดี เพราะอีกฝ่ายจะรู้สึกว่าไม่ฟังเขา ไม่เข้าใจเขา แต่ถ้าเป็นคำแนะนำจากความเข้าใจเขาอย่างแท้จริง จะช่วยให้เขาสามารถดำเนินชีวิตต่อได้

4.ให้กำลังใจโดยชี้ให้เขาเห็นศักยภาพในตัวเอง เพื่อให้เขาเกิดความเชื่อมั่นในตนเองขึ้นว่า เขามีดีพอที่เผชิญปัญหานั้นได้ ธรรมชาติของคนเราเวลาเจอปัญหา หรือความขัดแย้งในใจ เรามักมองไม่เห็นข้อดีของตัวเอง เพราะจิตใจสับสน และมักจะเห็นแต่ข้อด้อย จึงเกิดการปรุงแต่งไปเอง โทษตัวเอง ด่าตัวเอง

การช่วยให้เขามองเห็นข้อดีของตัวเอง ให้กำลังใจ จะช่วยให้เขามองเห็นสิ่งดีๆ ในตัวเองได้อีกครั้ง และกลับมามีพลังพร้อมที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้

ทำตาม 4 ขั้นตอนดังนี้จะช่วยให้น้องชายรู้สึกดีขึ้นมากๆ แต่ถ้าเขายังรู้สึกเครียดจนส่งผลกระทบกับชีวิต แนะนำให้พบผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์ ก็เป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยได้ค่ะ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์แพทย์หญิงทานตะวัน อวิรุทธ์วรกุล

อาจารย์ประจำภาควิชาจิตเวชศาสตร์

คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

มหาวิทยาลัยมหิดล