แผ่นแปะฝ่าเท้าช่วยดูดสารพิษได้จริงหรือ

แผ่นแปะฝ่าเท้า ช่วยดูดสารพิษได้จริงหรือ

Q : ในอินเทอร์เน็ตมีการแชร์ข้อมูลของแผ่นแปะเท้าจากญี่ปุ่น คนแชร์อ้างสรรพคุณว่า หากแปะไว้ที่ฝ่าเท้า แผ่นจะค่อยๆ เปลี่ยนสีจากสารพิษที่ดูดออกมาจากร่างกาย จึงอยากทราบความจริงเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ดังกล่าวว่า สามารถดูดสารพิษได้หรือไม่

A : โดยปกติแล้วรูขุมขนของมนุษย์ เป็นเหมือนประตูทางออก ซึ่งทำหน้าที่คายน้ำ (เหงื่อ) ออกมาเพื่อควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย และบริเวณฝ่าเท้าก็มีรูขุมขนเป็นจำนวนมาก จึงสามารถระบายเหงื่อได้เยอะ ส่วนอวัยวะที่ทำหน้าที่ขับของเสียจากร่างกายหลักๆ ได้แก่ ตับ ไต รวมถึงการขับถ่ายของเสียผ่านทางอุจจาระ

ในเมื่อรูขุมขนไม่ได้ทำหน้าที่ในการขับสารพิษเป็นหลัก สารพิษที่ออกมากับเหงื่อจึงมีน้อยมาก แผ่นแปะดูดสารพิษจากรูขุมขนจึงไม่ได้มีประสิทธิภาพดังที่กล่าวอ้าง ซึ่งเมื่อค้นข้อมูลเพิ่มเติมจึงทราบว่า แผ่นแปะที่ว่านี้ใช้สำหรับแปะฝ่าเท้าช่วยให้ผ่อนคลาย ซึ่งอาจจะมาจากน้ำมันหอมระเหยที่เป็นส่วนผสมของวัตถุดิบที่อยู่ในถุง เมื่อถูกเหงื่อจากฝ่าเท้า สีจากวัตถุดิบดังกล่าวก็ซึมออกมา แผ่นจึงเปลี่ยนสี ไม่ได้มาจากสารพิษในร่างกายแต่อย่างใด

ในทางการแพทย์แผนไทย มีการใช้ตัวยารักษาผ่านทางผิวหนังเช่นกัน ซึ่งวิธีที่เรารู้จักกันดีก็คือ การใช้ลูกประคบ โดยจะอาศัยความร้อนจากการนึ่งลูกประคบก่อนใช้งาน เพื่อกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต เลือกใช้สมุนไพรแล้ววัตถุดิบที่มีน้ำมันหอมระเหยตามธรรมชาติ เช่น ขมิ้น ตะไคร้ เพื่อให้เกิดน้ำมัน ซึ่งมีลักษณะใกล้เคียงกับธรรมชาติของผิวมนุษย์ ช่วยในการซึมซาบ นำตัวยาและสาระสำคัญเข้าสู่ผิวหนัง อาจมีการซึมเข้าไปในรูขุมขนบ้างเล็กน้อย ซึ่งช่วยให้เกิดความผ่อนคลาย บรรเทาอาการปวดได้

สรุปแล้ว การใช้ยาหรือสมุนไพรกับผิวหนังเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ต่างๆ ในทางการแพทย์นั้นมีอยู่และทำได้จริง แต่ในเรื่องของการดูดสารพิษออกทางรูขุมขนและผิวหนังของมนุษย์นั้น ยังไม่มีงานวิจัยใดๆ รอบรังค่ะ

รองศาสตราจารย์พร้อมจิต ศรลัมพ์

ผู้จัดการอุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ

มหาวิทยาลัยมหิดล