13 เมษายนวันผู้สูงอายุ

ของขวัญวันผู้สูงอายุ

ผู้อ่านทุกท่านคงทราบกันดีว่า วันที่ 13 เมษายนของทุกปีเป็นวันสงกรานต์ วันแรกของเทศกาลรดน้ำระดับประเทศ มีกิจกรรมมากมาย ซึ่งล้วนแต่เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีงามระหว่างผู้สูงอายุและลูกหลาน ไม่ว่าจะเป็น การสรงน้ำพระที่บ้านหรือที่วัด การทำบุญตักบาตรปล่อยนกปล่อยปลา การรดน้ำดำหัวขอพรจากผู้สูงอายุ เป็นต้น นอกจากจะเป็นวันสงกรานต์แล้ว พอจะมีผู้อ่านทราบไหมครับว่า วันที่ 13 เมษายนของทุกปี ยังเป็นวันสำคัญอีกวันหนึ่งของไทยด้วย ซึ่งก็คือ “วันผู้สูงอายุแห่งชาติ” นั่นเองครับ

วันผู้สูงอายุแห่งชาติถูกอนุมัติให้มีขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 13 เมษายน พ.ศ.2525 โดย พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของผู้สูงอายุ แม้แต่องค์การอนามัยโลก (WHO) ก็ยังให้ความสำคัญแก่ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป พร้อมกับกำหนดคำขวัญในปีเดียวกันว่า Add life to years หรืออาจจะแปลได้ว่า เพิ่มชีวิตให้กับตัวเลข (อายุ) ซึ่งพิจารณาประเด็นสำคัญเกี่ยวกับผู้สูงอายุไว้ 3 ประการ คือ ด้านมนุษยธรรม ด้านการศึกษา และด้านการพัฒนา

ผู้สูงวัยอาจจะเสื่อมสมรรถภาพทางกายภาพไปตามกาลเวลา แต่สิ่งที่วิ่งสวนทางกันคือ ประสบการณ์และความเฉียบคมของความคิด (ยกเว้นผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมนะครับ) นับว่าเป็นเพชรของสังคม เป็นที่ปรึกษาชั้นยอดให้แก่เด็กรุ่นหลัง ยิ่งบางท่านสามารถปรับทัศนคติ และยอมรับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรมใหม่ๆ ที่ก้าวเข้ามา ท่านสามารถให้ประโยชน์แก่เด็กรุ่นหลังได้อย่างมหาศาลเลยครับ

ในประเทศสิงคโปร ผู้สูงอายุหลายท่านไม่นิ่งเฉยที่จะอยู่บ้าน เพื่อให้ลูกหลานเลี้ยงดูเพียงอย่างเดียว พวกท่านยังออกหางานเบาๆ ทำ ยกตัวอย่างเช่น เสิร์ฟอาหาร จำหน่ายตั๋ว เพื่อให้เกิดรายได้บางส่วน และที่สำคัญ เพื่อไม่ให้ความรู้สึกด้อยค่า เป็นภาระ ได้ก่อสร้างขึ้นในจิตใจของพวกท่านเอง

เนื่องในวาระโอกาสอันดีงามของเดือนผู้สูงอายุ และวันสงกรานต์ ผู้อ่านหลายท่านอาจจะอยากพาผู้ใหญ่ที่บ้านไปเที่ยวพักผ่อนในช่วงเทศกาล แต่สิ่งที่สามารถมอบให้พวกท่านนอกเหนือจากความรักและการดูแล คือ การมอบอาหารทีดีและเหมาะสมกับระบบร่างกายของท่าน เช่น

• อาหารจำพวกโปรตีน อาจหลีกเลี่ยงพวกเนื้อแดงที่ย่อยยาก ทำให้กระเพาะอาหารและลำไส้ต้องทำงานหนัก แต่ควรรับสารอาหารโปรตีนจากไข่ต้มและเนื้อปลา ซึ่งย่อยง่าย และเป็นโปรตีนคุณภาพไขมันต่ำ

• อาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรต หรือพวกแป้ง น้ำตาล ควรลดอาหารที่น้ำตาลสูงและปริมาณข้าวที่กินต่อวันลง แต่เน้นข้าวที่มีกากใยสูงเพื่อดีต่อการขับถ่าย เช่น ข้าวกล้อง

• อาหารจำพวกไขมัน ควรเลือกใช้น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันดอกทานตะวัน เนื่องจากมีกรดไลโนเลอิก ซึ่งเป็นไขมันที่จำเป็นต่อร่างกาย ลดการเกิดภาวะหลอดเลือดแข็ง

• แร่ธาตุและวิตามิน ที่ผู้สูงอายุมักขาด คือ แคลเซียม สังกะสี เหล็ก วิตามินบีหนึ่ง วิตามินอี วิตามินดี และกรดโฟลิก ซึ่งมีความสำคัญต่อภาวะเลือดจางและกระดูกพรุน ซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญของผู้สูงอายุ

การหาอาหารเสริมให้ผู้สูงวัยรับประทานก็เป็นตัวเลือกหนึ่ง แต่อย่าลืมว่าอาหารเสริมก็เกิดจากการกระบวนการแปรรูปต่างๆ ทำให้สารอาหารบางอย่างอาจจะไม่ครบ ฉะนั้นการรับประทานของจากธรรมชาติจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้ ปราศจากสารตกค้าง นับเป็นตัวเลือกและของขวัญที่ดีที่จะมอบให้พวกท่าน

นพ.กรวีร์ ตั้งเอกชัย

แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป