
© 2017 Copyright - Haijai.com
ยอบ้าน สมุนไพร หลากเมนู
ยอบ้าน เป็นไม้พุ่มถึงไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 5 เมตร พบในทุกภาคของประเทศไทยบริเวณป่าดิบแล้ง ป่าเหล่า ป่าดิบ ป่าผลัดใบ พบที่ความสูงได้ถึง 1,500 เมตร จากระดับน้ำทะเล ออกดอกเดือนมิถุนายน – กรกฎาคม และติดผล กรกฎาคม – สิงหาคม นิยมปลูกในทิศตะวันออกเฉียงใต้ เพราะมีความเชื่อกันว่า จะเป็นเหตุให้มีคนสรรเสริญเยินยอ หรือยกย่องในสิ่งที่ดีงาม
คุณค่าทางโภชนาการ
ใบยอบ้าน 100 กรัม มี
• วิตามินเอ 4,333 ug.RE
• แคลเซียม 841 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 1 0.30 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 2 1.66 มิลลิกรัม
• ไนอะซิน 7.2 มิลลิกรัม
• ใยอาหาร 4.6 มิลลิกรัม
• โปรตีน 5.0 มิลลิกรัม
ผลยอบ้าน 100 กรัม มี
• วิตามินเอ 667 ug.RE
• วิตามินซี 207 มิลลิกรัม
สรรพคุณทางยา
ยาพื้นบ้านภาคใต้ใช้
• ใบ พอกทาแก้ฝี สมุนไพรตำรายาไทยใช้
• รากแห้ง 10 – 15 กรัม ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น แก้เบาหวาน
• แก่น 30 – 60 กรัม ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น บำรุงเลือด ทั้งยังทำสีแดงย้อมผ้าได้อีกด้วย
• ใบ อังไฟพอตายนึ่งปิดหน้าอก หน้าท้อง แก้ไอ แก้จุกเสียด หรือตำพอกศีรษะฆ่าเหา
• ราก แก้อาเจียน ใช้ย้อมผ้าให้เป็นสีแดง
• ยอดใบอ่อน ใส่ข้าวยำ รับประทานกับน้ำพริก
• ผลอ่อน แก่คลื่นไส้ อาเจียน
• ผลสุก ขับระดู ขับลม
ส่วนเนื้อไม้ทำเครื่องแกะสลักหรือด้ามเครื่องมือ
ยอดอ่อนของยอบ้านนำมาปรุงอาหารได้หลายรูปแบบ เช่น แกงอ่อมใบยอบ้าน แกงกะทิ รองห่อหมก นอกจากนี้ยังนำมาต้มจิ้มน้ำพริกได้ด้วย ใบยอบ้านมีเส้นกลางใบขนาดใหญ่และแข็ง จึงควรตัดเส้นกลางใบออกเสียก่อน แล้วนำมาลวกก่อนนำมาแกง ซึ่งจะช่วยลดความขมลงได้ด้วย
เมนูแนะนำ
หนึ่งในเมนูยอบ้านที่อยากแนะนำให้ทุกคนได้ลองลิ้มชิมรสกันก็คือ “ห่อหมกปลาช่อนใบยอบ้าน” การใช้ใบยอบ้านเป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ เนื่องจากพบว่าใบยอบ้านมีสารประกอบบางอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพค่อนข้างมาก
สำหรับประโยชน์ต่อสุขภาพของห่อหมกนั้น เราจะเห็นว่าส่วนใหญ่ทำจากเนื้อปลา ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ย่อยง่าย ไขมันต่ำ แต่ขณะเดียวกันก็มีการใช้กะทิเป็นส่วนประกอบ เป็นการเพิ่มไขมันเข้ามาให้เหมาะสม ทั้งยังมีการใช้พริกแกงซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่า มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เพราะประกอบด้วยสมุนไพรต่างๆ หลายชนิด ใบยอบ้านเป็นตัวช่วยทำให้เกิดความสมดุลของอาหารในส่วนที่เป็นผัก
เมื่อมีส่วนประกอบของผัก ไขมัน และโปรตีนแล้ว ก็ทำให้อาหารนี้ค่อนข้างสมบูรณ์ ใบยอบ้านมีประโยชน์ต่อสุขภาพในเรื่องของสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ ช่วยลดการต้านอนุมูลอิสระ ช่วยทำให้เกิดการป้องกันโรคในหลายๆ ด้าน เพราะฉะนั้น เป็นอาหารเมนูหนึ่งที่แนะนำให้ช่วยกันอนุรักษ์ และบริโภคกันเป็นประจำ
สำหรับผู้ที่ต้องการปรุงห่อหมกใบยอบ้านรับประทานกันเองในครอบครัว เรามีเคล็ดลับความอร่อยมาฝาก คือ
• การนำปลาช่อนไปผึ่งให้แห้งในกระชอนก่อนนำลงผสมกับพริกแกง จะทำให้พริกแกงและกะทิเข้าไปในเนื้อปลา ทำให้รสชาติเข้มข้น มีรสอร่อย
• ใบยอบ้านที่ใช้ควรเป็นใบยอบ้านที่อ่อน ไม่แก่จัด รสชาติของความขมจะน้อย และมีความนิ่ง ไม่แข็ง
• ห่อหมกที่ดีจะต้องเนื้อไม่แฉะ มีกลิ่นหอมของเครื่องแกง กลิ่นผิวมะกรูดจะนำ รสชาติเค็มพอดี มีความหวาน และความมันของกะทิ สีสันน่ารับประทาน
ศ.ดร.ภก.วงศ์สถิตย์ ฉั่วกุล
(Some images used under license from Shutterstock.com.)