มีผดร้อนผื่นขึ้นที่คอลูกน้อย

เมื่อลูกน้อยมีผื่นที่คอ

คุณแม่พาลูกมาหาหมอ ขอให้หมอช่วยดูผื่นตรงซอกคอที่เป็นๆ หายๆ คุณแม่ก็ไม่แน่ใจว่าเป็นอะไรและพอหายแล้ว คอลูกด่างกลายเป็นทางม้าลายสองสีดูไม่สวยเลยค่ะ

ผื่นบริเวณคอเกิดได้จากหลายสาเหตุนะคะ อาจเป็นผื่นที่พบได้ในเด็กปกติ บริเวณที่โดนแดดสีจะคล้ำกว่า ส่วนบริเวณที่ไม่ค่อยโดนแดดจะมีสีขาวกว่า อาการแบบนี้ไม่ต้องกังวลค่ะ พอลูกโตขึ้นสีผิวจะกลืนกันไปเอง แต่ถ้าเกิดจากความผิดปกติจากการอุดตันของต่อมเหงื่อ การระคายเคืองหรือเกิดจากการติดเชื้อ ก็ควรพาไปพบคุณหมอค่ะ

เด็กเจ้าเนื้อหลายคนมีผื่นสีน้ำตาลเข้มตรงข้อพับ คอ คล้ายขี้ไหล แม้ผื่นจะไม่คันแต่เป็นที่น่ารำคาญใจของคุณแม่เวลามองเห็น ถึงจะทาโลชั่นที่มีส่วนผสมของ whitening ไปหลายขนาน หรือขัดผิวไปหลายรอบจนลูกบ่นว่าแสบ สีผิวที่คล้ำและผื่นก็ยังอยู่เหมือนเดิม อาการนี้เรียกว่า Acanthosis nigricans เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในเด็กที่มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์มาตรฐาน ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด ส่วนใหญ่พบในเด็กที่มีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ ภาวะดื้อต่ออินซูลินในผู้ใหญ่พบว่า มีความสัมพันธ์กับการทานยาคุมกำเนิด และมะเร็งบางชนิด ดังนั้นถ้าใครมีผื่น อย่ารอช้า ควรไปปรึกษาแพทย์นะคะ

ลักษณะของผิวหนังที่พบในภาวะ Acanthosis nigricans คือ ผิวหนังบริเวณคอ ข้อพับแขน ขา รักแร้ ขาหนีบ จะหนาคล้ายกำมะหยี่และมีสีเข้มขึ้น ในเด็กบางรายพบว่าบริเวณข้อนิ้วมือ นิ้วเท้า และใต้ราวนม มีสีเข้มขึ้นด้วย ส่วนใหญ่โรคนี้สามารถวินิจฉัยได้โดยไม่ต้องตัดชิ้นเนื้อ ในเด็กอ้วนอาจพบภาวะน้ำตาลในเลือดสูงร่วมด้วย ส่วนการรักษานั้นส่วนใหญ่จะไม่ค่อยตอบสนองต่อยา ทั้งยาละลายขุยและยาลบรอยดำ ควรลดน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ อาการผื่นจะดีขึ้นตามลำดับค่ะ

ผื่นแดงที่คออีกแบบที่พบได้ในเด็กอ้วนและผอม และพบในเพศชายเท่าๆ กันกับเพศหญิง คือ ผดร้อน  เป็นผื่นที่พบได้บ่อยมาก เนื่องจากบ้านเราอากาศร้อนจึงมีผื่นได้ตลอดปี แต่จะมาตรวจติดๆ กัน เยอะๆ ที่ OPD เฉพาะทางผิวหนังเด็กในช่วงหน้าร้อนค่ะ นอกจากจะพบที่คอ ยังพบผื่นบริเวณหน้าผาก รักแร้ ข้อพับแขนขาได้ด้วย

ผดร้อนแบ่งได้เป็น 4 ชนิด ตามตำแหน่งที่ท่อของต่อมเหงื่อถูกอุดตัน สาเหตุเกิดจากการที่มีการอุดตันของต่อมเหงื่อ และมีการรั่วของเหงื่อที่ผิวหนัง เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กเล็ก เนื่องจากการพัฒนาการของผิวหนังยังไม่เต็มที่

ผดร้อนส่วนใหญ่จะเห่อเมื่ออากาศร้อนและอาการดีขึ้น เมื่อพาไปอยู่ในที่ๆ มีอากาศเย็น ถ้าลูกขี้ร้อนและมีผื่นขึ้นง่าย ให้คุณแม่เตรียมผ้าเย็นผืนเล็กๆ ไว้เช็ดตัวช่วงที่ลูกมีผื่น และให้สวมเสื้อผ้าใส่สบายที่ระบายอากาศได้ดี ซึ่งก็จะช่วยได้เยอะนะคะ

ในเด็กเล็กๆ ที่มีผื่นบริเวณคอ อาจเป็นเพราะเชื้อรา Candidiasis ทำให้เป็นผื่นที่พบได้บ่อยในบริเวณที่ค่อนข้างอับชื้น เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ ในบริเวณที่มีการอับชื้นและมีการเสียดสี ผื่นจะมีลักษณะเป็นสีแดง และมีขอบนูนชัดเจน อาจมีขุยและมีตุ่มนูนแดง กระจายอยู่รอบๆ เมื่อขูดเชื้อไปส่องกล้อง จะพบลักษณะเฉพาะของเชื้อรา ที่เรียก pseudohyphae และ budding yeast การรักษา ควรดูแลผิวหนังให้แห้งและสะอาดอยู่เสมอ รวมทั้งทายารักษาเชื้อราประมาณ 12 สัปดาห์

ในเด็กอ้วนที่มีเหงื่อออกมาก อาจมีผื่นบริเวณที่อับชื้นได้เช่นกัน ผื่นจะเป็นสีแดง แต่ไม่มีขุย ขูดเชื้อไม่พบเชื้อรา เรียกผื่นชนิดนี้ว่า Intertrigo ค่ะ

ผื่นที่คอเกิดได้จากหลายสาเหตุ การทาโลชั่นหรือแป้งบางๆ จะช่วยลดการอับชื้นและการเสียดสี แต่ในผื่นบางประเภทไม่ควรโปะแป้งลงไปหนาๆ เพราะยิ่งจะทำให้การระบายอากาศบริเวณผิวหนังไม่ดี อาจเกิดการระคายเคือง และทำให้ยาดูดซึมเข้าไปได้ยาก ถ้าทายาเองแล้วไม่ดีขึ้น ควรพาไปปรึกษาคุณหมอที่โรงพยาบาลนะคะ

พญ.ฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ