ในน้ำนมแม่มีสารอาหารอะไรบ้าง

เปิดอ่าน 4972

ในน้ำนมแม่มีสารอาหารอะไรบ้าง

Q : อยากทราบว่าในน้ำนมแม่มีสารอาหารอะไรบ้างที่เป็นประโยชน์กับลูกน้อย เพราะเคยได้ยินมาว่านมแม่ดีที่สุด

A : นมแม่ดีที่สุด สะอาด พร้อมเสมอ มีสารอาหารมากมายทั้งที่วิเคราะห์พบแล้วและยังไม่พบมีอีกเป็นร้อยชนิด ถ้าจะจำแนกสารอาหารในนมแม่สามารถแบ่งได้โดยสังเขปดังนี้

สารอาหารเพื่อการเจริญเติบโตของร่างกายและสมองของลูก (Body and Neuronutrient)

• มีพลังงาน 20 กิโลแคลอรี ในน้ำนม 30 มิลลิลิตร มีเกลือโซเดียมต่ำประมาณ 8 มิลลิลิตรต่อลิตร มีความเข็มข้นของแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่เหมาะสม และแร่ธาตุต่างๆ สำหรับการเติบโตและการทำงานของไต อัตราส่วนของพลังงานต่อน้ำ 1:1.5 พอเหมาะสำหรับไตที่จะขับของเสียออกจากร่างกายได้ โดยกินนมแม่อย่างเดียว ไม่ต้องกินน้ำเพิ่มได้ถึง 6 เดือน (Exclusive breast-feeding)

• มีโปรตีน 1 กรัม ต่อ 100 มิลลิลิตร เป็นโปรตีนเวย์ ร้อยละ 60 และเคซีน ร้อยละ 40 โปรตีนเวย์ย่อยง่ายดูดซึมได้ดี ทารกเกิดมามีน้ำหนักตัวมากกว่า 2,500 กรัม กินนมแม่อย่างเดียวได้โปรตีนพอสำหรับการเติบโตถึงอายุ 6 เดือน หลังจากนั้นต้องได้โปรตีนจากอาหารเด็ก

• คาร์โบไฮเดรต มีประมาณร้อยละ 7 ประกอบด้วยน้ำตาลแลคโทส ซึ่งย่อยสลายให้น้ำตาลกลูโคสและกาแลคโทส ซึ่งทารกปกติจะได้นำไปให้สมองใช้ นอกจากนั้นน้ำตาลแลคโทสที่มีมากในน้ำนมแม่มีส่วนที่ย่อยไม่หมดจะถูกจุลินทรีย์ในลำไส้หมักเกิดเป็นกรดไขมัน เช่น กรดแลคเตท เยื่อบุลำไส้เล็กดูดซึมเป็นพลังงานทำให้เยื่อบุลำไส้แข็งแรง และยังมีน้ำตาลห่วงสั้น โอลิโกแซคคาไรด์ ซึ่งไม่ถูกย่อยและไม่ดูดซึมที่ลำไส้ส่วนบน ผ่านลงไปในลำไส้ส่วนล่างเป็นอาหารจุลินทรีย์ เกิดผลผลิตพวกกรดไขมันห่วงสั้นโดยเฉพาะบิวทีเรท ลำไส้ใหญ่นำไปใช้เป็นพลังงานเพื่อทำการดูดซึมเกลือและน้ำในลำไส้ใหญ่ การหมักน้ำตาลแลคโทสทำให้ของเหลวในลำไส้มีภาวะเป็นกรด ส่งเสริมการดูดซึมของแร่ธาตุต่างๆ เช่น ธาตุเหล็ก แคลเซียม แมกนีเซียม

• ไขมัน มีประมาณร้อยละ 4 ประกอบด้วยกรดไขมันอิ่มตัว และไม่อิ่มตัวในอัตราส่วนที่เหมาะสม ไขมันที่เด่นในนมแม่คือ โอเมก้า-3 ซึ่งมีในนมแม่แต่ไม่มีในนมวัวตามธรรมชาติต้องเสริมเข้าไว้ ได้แก่ ดี เอช เอ และ เอ เอ ซึ่งสมองนำไปใช้ในการสร้างเซลล์สมองและไยประสาท ทำให้ทารกกินนมแม่มองเห็นได้เร็วและมีสติปัญญาดี

ในนมแม่มีสารกระตุ้นการเติบโต Growth factor, Sialic acid และฮอร์โมนต่างๆ จากแม่ ทำให้โตไวและสมองดี มีสารช่วยในการเห็น เช่น ทอรีน ลูทีน และซีแซนทีน เป็นต้น สารช่วยให้ไยประสาทส่งสัญญาณได้ดี เช่น โคลีน และมีวิตามินต่างๆ ตามอาหารที่แม่กิน ทั้งชนิดที่ละลายในไขมัน เช่น วิตามินเอ ดี อี และวิตามินที่ละลายในน้ำ เช่น กลุ่มวิตามินบี แม่จำเป็นต้องกินอาหารครบ 5 หมู่เพื่อให้ได้สารอาหาร วิตามินต่างๆ พอ หากเป็นเหน็บชาต้องกินวิตามินบี 1 เสริมด้วย

สารในนมแม่เพื่อให้ภูมิต้านทาน (Immunonutrient)

ในน้ำนมเหลืองมีสารป้องกันการติดเชื้อที่ลำไส้ ได้แก่ Secretory IgA มี Lactoferin, lysozyme, nucleotide และเม็ดเลือดขาวที่ยังมีชีวิตติดมากับน้ำนมของแม่ ช่วยฆ่าเชื้อในลำไส้และผ่านเข้าไปในเลือดของลูก ไปกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของลูกสร้างความต้านทานการติดเชื้อที่ลำไส้ ทางเดินหายใจ ผิวหนัง เป็นต้น

นมแม่มีจุลินทรีย์โพรไบโอติก เช่น ไบฟิโดแบคทีเรียและแลคโทแบซิไล พร้อมโอลิโกแซคคาไรด์ ซึ่งเป็นอาหารจุลินทรีย์ ช่วยทำให้ลำไส้ย่อยอาหารและดูดซึมได้ดี ทำหน้าที่ปกป้องทางเดินอาหาร โรคลำไส้อักเสบในทารกเกิดก่อนกำหนด และอาจป้องกันการเกิดโรคภูมิแพ้ในทารกที่มีประวัติบุคคลในครอบครัวเป็นโรคภูมิแพ้