มะเร็งจากแม่สามารถผ่านไปยังทารกในครรภ์

มะเร็งจากแม่สามารถผ่านไปยังทารกในครรภ์

สายสะดือคือสายใยแห่งชีวิตของทารกในครรภ์ จากรกที่ติดกับภายในมดลูกของแม่และเชื่อมต่อกับทารกในครรภ์โดยสายสะดือ รกทำงานเหมือนท่าส่งสินค้าระหว่างแม่และทารก ปริมาณออกซิเจนและสารอาหารในเลือดของแม่ผ่านข้ามรกสู่ทารกในครรภ์ ในขณะที่ของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญและก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ส่งผ่านจากทารกในครรภ์กลับสู่ร่างกายแม่เพื่อขับถ่ายออกไป ในแง่มุมอื่นๆ รกยังช่วยป้องกันทารกจากการติดเชื้อและสารที่เป็นอันตรายต่างๆ ต่อทารก อย่างไรก็ตามรกไม่สามารถกรองสารบางชนิด เช่น สุรา ยาเสพติด และควันบุหรี่ ซึ่งสามารถผ่านข้ามรกเข้าไปสู่ทารกและมีผลต่อทารกรวมถึงความผิดปกติแต่กำเนิด ติดยาเสพติดและกลุ่มอาการที่เกิดจากแอลกอฮอล์ในทารกแรกเกิด และนักวิทยาศาสตร์ได้สงสัยมานานว่าเซลล์มะเร็งสามารถผ่านข้ามรก และกระจายจากแม่ไปยังทารกในครรภ์ได้หรือไม่ แต่ไม่มีหลักฐานใดๆ จนกระทั่งบัดนี้

นักวิจัยในสถาบันการวิจัยมะเร็งวิทยาลัยของมหาวิทยาลัยลอนดอนทำงานกับเพื่อนร่วมงานในญี่ปุ่นศึกษากรณีหญิงญี่ปุ่นอายุ 28 ปี ที่ให้กำเนิดทารกที่สุขภาพทั่วไปดูปกติดี หลังจากการตั้งครรภ์ปกติปราศจากภาวะแทรกซ้อน หนึ่งเดือนต่อมาแม่มีการตกเลือดออกทางช่องคลอดและได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งในโลหิต Lymphoblastic ชนิดฉับพลัน เธอเริ่มทำเคมีบำบัดแต่มีภาวะสมองอักเสบและเสียชีวิตใน 19 วันหลังจากนั้น ทารกไม่พบสัญญาณของการเจ็บป่วยจนเธออายุ 11 เดือนเมื่อเธอถูกนำตัวไปยังโรงพยาบาลด้วยอาการแก้มขวาบวม ผลการตรวจพบว่าเธอมีเนื้องอกในขากรรไกรและมะเร็งได้แพร่กระจายไปยังปอดของเธอ โดยการเปรียบเทียบ DNA จากไขข้อกระดูกแม่กับทารก นักวิจัยจึงสามารถตรวจสอบว่าเซลล์มะเร็งของมารดาและเด็กเป็นยีนที่มีการผ่าเหล่าแบบเดียวกันที่เรียกว่า BCR-ABL1 แต่ว่าทารกไม่ได้รับการถ่ายทอดยีนจากแม่ ภายหลังการทดสอบตัวอย่างของเลือดที่เก็บจากทารกเมื่อแรกเกิด ยืนยันว่ามะเร็งได้กระจายตั้งแต่อยู่ในครรภ์ก่อนที่เธอจะเกิด

เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? โดยปกติถ้าเซลล์ข้ามผ่านรก ระบบภูมิคุ้มกันของทารกจะต่อต้านเพราะเป็นสิ่งแปลกปลอมจากภายนอกและทำลายมัน ซึ่งเป็นสาเหตุที่การลุกลามของเซลล์มะเร็งจากแม่สู่ทารกในครรภ์จึงพบได้น้อยมาก แต่ในกรณีนี้เซลล์มะเร็งของทารกชิ้นส่วนสำคัญของ DNA ที่มีบทบาทสำคัญในการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันได้หายไป ด้วยเหตุนี้ เซลล์มะเร็งจึงสามารถผ่านรกเข้าไปสู่ทารกได้ โดยไม่ถูกตรวจพบจากระบบภูมิคุ้มกัน

ในขณะนี้เราพบและคาดว่า กรณีอื่นๆ ของแม่ที่ถ่ายทอดเซลล์มะเร็งสู่ทารกในครรภ์เกิดขึ้นเช่นนี้จริงๆ โดยเซลล์มะเร็งจากมารดาผ่านรกสู่ทารกในครรภ์ซึ่งกำลังเจริญเติบโตและประสบความสำเร็จในการฝังตัวในทารก เพราะพวกมันล่องหนผ่านระบบภูมิคุ้มกัน เป็นเรื่องที่น่ายินดีที่เราทราบต้นเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นมาอย่างยาวนานโดยไม่รู้วิธีการจัดการกับมัน เมื่อเรารู้ปัญหาแล้วเราก็หวังว่าเราจะสามารถป้องกันแก้ไขได้ในอนาคต อย่างไรก็ตามโอกาสของหญิงตั้งครรภ์ที่มีโรคมะเร็ง และจะผ่านมันไปยังทารกนั้นพบได้น้อยมาก

เมื่อตรวจดูบันทึกย้อนกลับไปในปี 1866 รวมทั้งสิ้นมีเพียง 17 กรณีที่มารดาและทารกปรากฏได้ว่าเป็นมะเร็งชนิดเดียวกัน ส่วนใหญ่เป็นโรคมะเร็งในโลหิต หรือ Melanoma สิ่งที่สำคัญคือเซลล์โรคมะเร็งในโลหิตสามารถทำลายระบบภูมิคุ้มกัน ความรู้นี้จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ค้นหาวิธีการที่มีประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกัน เพื่อรักษาก่อนแล้วป้องกันผู้ป่วยจากโรคมะเร็งในโลหิต

ม.ร.ว.นพ.ทองทิศ ทองใหญ่