กระดูกสันหลังเสื่อม ภาวะเสี่ยงในวัยทำงาน

กระดูกสันหลังเสื่อม ภาวะเสี่ยงในวัยทำงาน

ปัจจุบันหนุ่มๆ สาวๆ วัยทำงานที่มีความเสี่ยงจะเป็นโรคหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมมากขึ้น นพ.สุพรรณ ศรีธรรมมา อธิบดีกรมการแพทย์ บอกว่า ภาวะหมอนระองกระดูกสันหลังเสื่อมเกิดจากสาเหตุสำคัญ คือ การสึกหรอตามอายุการใช้งาน เช่น การทำกิจกรรมซ้ำๆ เป็นเวลานาน โดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ การยกของหนักและพฤติกรรมเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ซึ่งมีผลทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงบริเวณหมอนรองกระดูกน้อยลง

นอกจากนี้ วัยที่สูงขึ้นก็ยิ่งทำให้หมอนรองกระดูกสันหลัง ซึ่งทำหน้าที่รับน้ำหนักตัวมีการเสื่อมสภาพตามการใช้งาน จนเกิดการทรุดตัวของโครงสร้างกระดูกสันหลัง ทำให้ร่างกายตอบสนอง โดยการสร้างกระดูกงอกหรือหินปูนขึ้นมา เพื่อต้านการทรุดตัวดังกล่าว ซึ่งกระดูกงอกที่ร่างกายสร้างขึ้นมาใหม่ส่วนใหญ่ จะไม่มีอาการ แต่บางรายเกิดกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท และทำให้เกิดอาการปวดร้าวไปตามเส้นประสาท ทำให้ปวดขา ชาขา ผู้ป่วยที่มีกระดูกสันหลังเสื่อมและทรุดพบว่า ถ้ามีการทรุดตัวมากขึ้นจะทำให้เกิดกระดูกสันหลังคด หรือบางรายอาจทำให้กระดูกสันหลังเคลื่อนได้

สำหรับอาการที่พบบ่อยคือ ปวดหลังเป็นๆ  หายๆ เป็นเวลานาน มีอาการปวดขาตั้งแต่บริเวณสะโพกร้าวไปถึงบริเวณน่อง เท้า ซึ่งจะปวดมากเวลาเดิน ทำให้เดินได้ไม่ไกลต้องหยุดเดินเป็นระยะๆ อาการปวดหลังร้าวลงขาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง ถือเป็นอาการเด่นของโรคหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท ถ้าทิ้งไว้นานเส้นประสาทจะทำงานได้น้อยลง อาการชาและอ่อนแรงของขาซีกนั้น จะเริ่มเด่นชัดขึ้น

เมื่อมีอาการปวดหลังและร้าวลงขาควรไปพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อทำการรักษา ส่วนใหญ่โรคนี้สามารถรักษาได้โดยไม่ต้องผ่าตัด แพทย์จะจ่ายยาแก้ปวดเพื่อช่วยบรรเทาอาการร่วมกับให้ยาลดการอักเสบของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น ซึ่งจะช่วยลดการอักเสบที่เกิดขึ้นรอบๆ เส้นประสาท หรือหมอนรองกระดูกสันหลัง ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรง เช่น ชารอบก้น อั้นอุจจาระและปัสสาวะไม่อยู่ ซึ่งถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่พบได้น้อย จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดอย่างเร่งด่วน แพทย์จะผ่าตัดเพื่อตัดเอาส่วนที่กดทับเส้นประสาทออกร่วมกับการทำกายภาพบำบัด ทำให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็วขึ้น

แนวทางป้องกันโรคหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท คือ การใช้กล้ามเนื้อบริเวณหลังในชีวิตประจำวันอย่างถูกวิธี หมั่นเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ อย่านั่งอยู่กับที่ติดต่อกันนานเกิน 1 ชม. ควรเปลี่ยนอิริยาบถด้วยการลุก ยืน เดิน หรือออกกำลังกาย เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบๆ หลังและหน้าท้องให้แข็งแรงสม่ำเสมอ หลีกลเยงการยกของหนัก ลดการทำงานของกล้ามเนื้อหลัง โดยการปรับท่านั่งให้หลังตรง หรือเดินตัวตรง ลดน้ำหนักสำหรับผู้ที่มีน้ำหนักที่มากเกินไป เนื่องจากหลังจะต้องเป็นส่วนที่รับน้ำหนักตัวของคนเรา เมื่อมีน้ำหนักตัวมากเกินไปการทำงานของกล้ามเนื้อหลังก็จะมากไปด้วย รวมทั้งงดสูบบุหรี่ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้กระดูกพรุนและหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมเร็วขึ้น