วัคซีนที่ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุควรได้รับ

วัคซีนสำหรับผู้ใหญ่

วัคซีนหลายชนิดที่เคยได้รับในช่วงวัยเด็กนั้น ไม่ได้มีประสิทธิภาพป้องกันโรคตลอดชีวิต โดยภูมิคุ้มกันโรคจากวัคซีนที่เคยฉีดนั้นจะเสื่อมลงไปตามอายุที่มากขึ้น ดังนั้น วัคซีนหลายชนิดควรฉีดซ้ำตอนเป็นผู้ใหญ่ ประกอบกับในสังคมปัจจุบันมีผู้สูงอายุจำนวนมากขึ้น ดังนั้น ในแต่ละช่วงวัย เราจึงควรศึกษาข้อมูลเพื่อที่จะได้รับวัคซีนป้องกันโรคอย่างเหมาะสม

ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทยได้ให้คำแนะนำ เรื่องวัคซีนที่ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุควรได้รับไว้ดังต่อไปนี้

• ช่วงอายุ 18-26 ปี ควรฉีดวัคซีนบาดทะยักและคอตีบ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน วัคซีนเอชพีวี (ป้องกันมะเร็งปากมดลูก) และวัคซีนตับอักเสบบี

• ช่วงอายุ 27-65 ปี ควรฉีดวัคซีนบาดทะยักและคอตีบ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนตับอักเสบบี

• อายุ 65 ปีขึ้นไป ควรฉีดวัคซีนบาดทะยักและคอตีบ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส

• ผู้ป่วยกลุ่มที่มีโรคประจำตัวหรือโรคเรื้อรัง ผู้ป่วยตัดม้าม หัวใจวาย ปอดอุดกั้นเรื้อรัง ตับและไตวายเรื้อรัง ติดเชื้อเอดส์และกำลังรับยากดภูมิคุ้มกัน ควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนตับอักเสบบี และวัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส

นอกจากนี้ยังมีวัคซีนที่ใช้ฉีดเมื่อเดินทางไปยังพื้นที่ที่สุดอนามัยไม่ดีหรือมีโรคชุกชุม ได้แก่ วัคซีนไทฟอยด์ วัคซีนไข้กาฬหลังแอ่น วัคซีนสมองอักเสบอี วัคซีนไข้เหลือง วัคซีนอหิวาตกโรค ซึ่งควรปรึกษาแพทย์ก่อนการเดินทาง

ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายถูกออกแบบมาอย่างลงตัว เพื่อคอยปกป้องเราจากเชื้อโรค อย่างไรก็ดีเราสามารถเพิ่มความแข็งแรงของระบบภูมิคุ้มกันได้ โดยการฉีดวัคซีน รวมทั้งการดูแลตัวเองอย่างรอบด้าน อันได้แก่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ผ่อนคลาย นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ มีสุขอนามัยที่ดี และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ สิ่งใดจะมีความสุขไปกว่าการมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง “อโรคยา ปรมลาภา” การไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ

รู้หรือไม่

แม้การใช้วัคซีนจะค่อนข้างปลอดภัยและได้ผลดีในการป้องกันโรค แต่วัคซีนบางชนิดอาจมีผลข้างเคียง เช่น ไข้ต่ำๆ คลื่นไส้อาเจียน ปวดเมื่อยตามตัว ชัก หรือมีอาการแพ้รุนแรงจนถึงแก่ชีวิต ดังนั้น จึงควรระมัดระวังในผู้ที่มีประวัติแพ้รุนแรงมาก่อน เช่น ผู้มีประวัติแพ้วัคซีนชนิดนั้นมาก่อน หรือแพ้ส่วนประกอบของวัคซีน เช่น แพ้ยีสต์ไข่ไก่ เจลาติน เป็นต้น จึงแนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนได้รับวัคซีนทุกครั้ง

นพ.คมน์สิทธิ์ เดชะรินทร์

แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป