ทารกแรกเกิดทานน้ำนมแม่เพียงพอหรือเปล่า

ทารกแรกเกิดทานน้ำนมแม่เพียงพอหรือเปล่า

Q : ทารกที่เกิดมาช่วงแรกและได้อาหารจากน้ำนมแม่อย่างเดียว จะทำให้เพียงพอต่อความต้องการของลูกหรือเปล่า และถ้าจะให้น้ำหรืออาหารเสริมควรที่จะเริ่มให้ลูกตอนลูกอายุได้กี่เดือนถึงจะดีที่สุด

A : ทารกที่กินนมแม่นั้น แนะนำให้กินนมแม่อย่างเดียว (Exclusive breast-feeding) ไม่ให้กินน้ำด้วยเหตุผลดังนี้

1.เพื่อให้ทารกดูดนมได้เต็มที่ เพราะถ้าทารกกินน้ำจะอิ่มน้ำทำให้กินนมแม่ได้น้อยลง

2.นมแม่มีโปรตีนต่ำ 1.06 กรัมต่อ 100 มิลลิลิตร เมื่อเปรียบเทียบกับนมวัวสูตรใช้เลี้ยงทารก 1.2-1.7 กรัม ต่อ 100 มิลลิลิตร ทารกแรกเกิด-6 เดือน ไตยังทำหน้าที่ได้ไม่สมบูรณ์ ธรรมชาติได้สร้างมาพอเหมาะเมื่อทารกกินนมแม่แล้วทารกเติบโตได้ดี มีของเสียได้แก่

• ยูเรียซึ่งเป็นของเสียที่มาจากโปรตีนน้อย ใช้น้ำน้อยเพื่อขับถ่ายออกทางไตเป็นปัสสาวะ ทารกใช้น้ำเพียง 150 มิลลิลิตรต่อ 100 กิโลแคลอรี หรือใช้น้ำ 1.5 มิลลิลิตรต่อ 1 กิโลแคลอรี ซึ่งเท่ากับอัตราส่วนของ น้ำต่อพลังงานในนมแม่ เพราะนมแม่ 30 มิลลิลิตรมีพลังงาน 20 กิโลแคลอรี หรือน้ำ 1.5 ต่อพลังาน 1 กิโลแคลอรี

• นมแม่มีเกลือแร่แม้ว่าการผลิตนมสูตรสำหรับทารกอายุน้อยกว่า 6 เดือน เช่น โซเดียมต่ำประมาณ ¼ ของนมวัว แคลเซียมและฟอสฟอรัสในนมแม่ก็มีปริมาณต่ำ ใช้น้ำในการขับเกลือที่กินในแต่ละวันออกทางไตน้อยกว่านมวัว

ในทางตรงกันข้ามทารกที่กินนมแม่และให้กินน้ำด้วย ซึ่งการให้น้ำแต่ก่อนจะใช้ช้อนเล็กๆ ตักน้ำต้มสุกป้อน ทารกจะบ้วนออกเป็นการล้างปากไปในตัว แต่แม่และคนเลี้ยงเกรงว่าจะได้น้ำไม่พอมักให้ทารกดูดน้ำจากขวด นั่นเป็นอุปสรรคแรกของงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ทารกจะติดจุกนมยาง กินแต่น้ำไม่กินนมแม่ทำให้ได้นมแม่น้อย เลี้ยงไม่โต บางคนซึมๆ เพราะเมาน้ำ ได้น้ำมาก ความเข้มข้นของเกลือในเลือดลดลง น้ำจะเข้าไปในเซลล์สมอง เซลล์สมองมีน้ำมากหรือบวมจึงมีอาการซึม ไม่ค่อยเล่น ทารกกินนมแม่จึงไม่ต้องการน้ำเพิ่ม ดูดนมแม่ได้อิ่ม นอนหลับตื่นขึ้นมาเล่นได้แสดงว่าลูกสบายดี น้ำหนักตัวควรเพิ่มเดือนละ 400-600 กรัม หรือมากกว่า ธรรมชาติรู้ดีที่สุด ขอให้มั่นใจได้ว่าลูกได้น้ำจากนมแม่อย่างเพียงพอค่ะ

คุณหมอวันดี วราวิทย์