การนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์

การนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์

Q : มีปัญหาเรื่องนอนไม่หลับค่ะ ตอนนี้ตั้งครรภ์ได้ 3 เดือนแล้ว ก่อนหน้านี้ก็มีปัญหานอนไม่หลับบ้าง แต่ช่วงเดือนนี้เป็นถี่ขึ้นค่ะ แทบจะทุกวันเลย เป็นห่วงลูกในท้องมากเลยค่ะ กลัวว่าจะไม่สมบูรณ์ เพราะดิฉันยังทำงานอยู่ด้วย พักนี้เหนื่อยง่ายมาก ก็รู้ตัวว่าพักผ่อนไม่พอ แต่ทำยังไงก็ไม่หลับค่ะ มีวิธีช่วยให้นอนหลับไหมคะ

A : การนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและร่างกายของสตรีตั้งครรภ์ ในไตรมาสที่ 1 อาจเกิดจากการเดินเข้าห้องน้ำบ่อย (เนื่องจากมดลูกขยายในอุ้งเชิงกราน และเบียดพื้นที่กระเพาะปัสสาวะ) หรือการนอนในช่วงกลางวันมาก ในไตรมาสที่ 2 ส่วนใหญ่จะเป็นจากอาการของลูกดิ้นและความเครียดของแม่เอง บางคนคิดว่าการนอนตะแคงแล้วลูกดิ้นมากไปอาจเป็นเพราะไปทับส่วนของทารกทำให้เด็กดิ้นหนี จริงๆ แล้วการนอนท่าตะแคงจะทำให้เลือดไปเลี้ยงทารกได้ดีขึ้น ทำให้ได้รับสารอาหารมากและมีแรงดิ้นและเล่นในท้องได้ดี เพราะฉะนั้นไม่ควรกังวลกับการนอน ควรนอนหงายบ้าง ตะแคงข้างซ้ายบ้างข้างขวาบ้าง เพื่อป้องกันการกดทับที่ทำให้เกิดอาการเจ็บสีข้างหรือก้นกบของแม่ ส่วนในไตรมาสที่ 3 ส่วนใหญ่เกิดจากความอึดอัดจากมดลูกที่ใหญ่มาก การเกิดกรดไหลย้อนในกระเพาะอาหาร (Heart burn) การเป็นตะคริว (Leg cramps) และอาการปัสสาวะบ่อยอาจกลับมาอีกครั้ง เมื่อศีรษะทารกลงมาในอุ้งเชิงกราน

วิธีการช่วยให้หลับได้ดีขึ้นคือ

• การดื่มนมอุ่นๆและอาหารประเภทแป้งและน้ำตาลสูง จะช่วยส่งเสริมการนอนหลับได้ดีขึ้น

• การใช้หมอนช่วยในการนอน เช่นหนุนศีรษะสูงขึ้นจะช่วยให้ไม่อึดอัดบริเวณลิ้นปี่ และหายใจสะดวกขึ้นในช่วงใกล้คลอด หรือการใช้หมอนข้างกอดเวลานอนตะแคง หรือใช้หมอนหนุนปลายเท้าเพื่อลดอาการปวดและบวมของขาและเท้า

• การผ่อนคลายกล้ามเนื้อเช่น การเล่นโยคะ การนวด หรือการหายใจแบบลึกๆ (Deep breathing)

• การออกกำลังกายเบาๆ อย่างสม่ำเสมอช่วยการนอนได้ดีขึ้น แต่ไม่ควรออกกำลังกายอย่างหนักในช่วง 4 ชั่วโมงก่อนเข้านอน

• การเปิดเพลงเบาๆ ก่อนเข้านอน

ถ้าอาการไม่ดีขึ้นหลังจากได้พยายามปฏิบัติวิธีดังกล่าวข้างต้นแล้ว ควรปรึกษาแพทย์ ส่วนยานอนหลับไม่แนะนำให้ใช้เนื่องจากยาบางชนิดมีผลต่อทารกในครรภ์

นพ. นิวัฒน์ อรัญญาเกษมสุข