ฟันกำลังขึ้น

ฟันกำลังขึ้น

เราอาจจะลืมกันไปแล้วว่า การมีฟันขึ้นทำให้การให้อาหารลำบากขึ้น แต่สำหรับเจ้าตัวน้อยของคุณแม่แล้ว ทุกอย่างที่เกิดขึ้นหลังจากทารกอายุสี่เดือนไปแล้ว มักจะไปลงที่เรื่องฟันกำลังขึ้นทั้งสิ้น การปฏิเสธอาหารก็เพราะฟันกำลังขึ้น ซึ่งก็อาจเป็นสาเหตุได้ ถ้าคุณสังเกตเห็นเหงือกที่บวมขึ้นมาที่ด้านหน้าของขากรรไกรล่าง ฟันซี่ใหม่ทำหน้าที่เหมือนกับเดือย ซึ่งเป็นรูปร่างใหม่ที่แปลกปลอมไปทำให้เหงือกบวมขึ้น เวลาที่เด็กดูดน้ำลายที่ชุ่มไปด้วยเลือดออกตามช่องเหงือก มันก็จะไหลเข้าไปในเหงือกที่โป่งพองอยู่นั้นและทำให้เด็กยิ่งรู้สึกเจ็บ

แม่จ๋า หนูเจ็บเหงือก

ถ้าเด็กดูดนิ้วมาก หรือถ้าเขาร้องขึ้นเมื่อเริ่มดูดนม ก็เป็นไปได้ว่าจะเป็นเรื่องฟันกำลังขึ้น ฟันที่กำลังขึ้นอาจเป็นสาเหตุทำให้เราเห็นว่าเด็กถูที่หูบ่อยๆ   เหมือนกับว่าเขาอยากจะบอกแม่ว่า  “หนูที่เจ็บหู” อาจทำให้พ่อแม่เข้าใจสับสนไปได้ว่าลูกเจ็บหู ซึ่งที่จริงแล้ว เหตุผลก็คือ ระบบประสาทที่ส่งไปยังฟันต้องผ่านบริเวณหู และมันทำให้ลูกรู้สึกสบายขึ้นเมื่อถูไปรอบๆ บริเวณนั้น

ช่วยลูกอย่างไร

หากคุณแม่ต้องการช่วยบรรเทาอาการเจ็บของลูก ก็ทำได้โดยการล้างนิ้วมือให้สะอาดแล้วถูเบาๆ บริเวณขากรรไกรล่างด้านในปาก และบริเวณเหงือกที่อยู่ติดกับริมฝีปากของลูก เพื่อลดอาการบวม ในตอนแรกลูกอาจไม่ชอบแต่ต่อไปเขาก็จะรู้สึกเพลิดเพลินไปกับการถูของคุณแม่ ซึ่งนี่เป็นวิธีบรรเทาอาการปวดให้ลูกได้ คุณสังเกตเห็นว่าเขาจะรอเวลาที่คุณจะถูเหงือกให้ และเขาก็จะถูเหงือกของตัวเองไปด้วยในขณะดูดนิ้วของเขา

ดร. ทีแบรี่บราเซลตัน  ได้ระบุไว้ในหนังสือ Touchpoints ชุด  Feeding ไว้ว่า  “ผมมีประสบการณ์ในช่วงหนึ่งของการเป็นคุณพ่อมือใหม่ไว้ว่า  ช่วงที่ฟันลูกกำลังขึ้น เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเป็นปกติในทุกครอบครัว ฟันซี่แรกของลูกสาวผมเพิ่งขึ้นเมื่อลูกจวนจะครบขวบ ซึ่งทำให้ผมคอยกังวลตลอดเวลาในช่วงนั้น “เมื่อไรฟันของลูกจะขึ้น ? เจ้าตัวเล็กจะมีฟันไหม?” ในที่สุดคุณย่าก็บอกว่า  “แบรี่ แท้ที่จริงแล้วเไม่จำเป็นต้องกังวลอะไรเลย คุณย่าของเด็กบอกกับผมว่า   “ฟันซี่แรกของลูกเพิ่งจะขึ้นตอนลูกขวบหนึ่ง และที่เหลือก็ขึ้นตามมาเรื่อยๆ และก็สวยคุ้มกับการรอคอยด้วย”  นั่นน่ะสิ แล้วผมจะมัวกังวลเรื่องนี้อยู่มากมายทำไม

ปู่ย่าตายายและคนช่วยเลี้ยงอื่นๆ

เมื่อครบ 4 เดือนสัญญาณแรกของการรับรู้คนแปลกหน้าเกิดขึ้น ทารกจะเรียนรู้ความแตกต่างระหว่างพ่อแม่ และสิ่งที่พวกเขาจะพูดหรือทำ เด็กทารกจะเก็บข้อมูลนี้และพร้อมที่จะแสดงออกอย่างแตกต่างกับพ่อและแม่ หรือกับคนอื่น ถึงแม้ว่าความสามารถใหม่นี้เพียงแค่เริ่มต้น แต่ทั้งปู่ย่าตายายก็เตรียมตัวเอาไว้ได้เลย ว่าเด็กจะต้องหยุดสำรวจตรวจตราพวกท่านอย่างระวังตัว ก่อนที่จะยอมเล่นด้วย ผู้ดูแลคนอื่นๆ หรือพี่เลี้ยงเด็ก อาจต้องยอมรับอาการนี้ด้วย เมื่อพยายามที่จะป้อนนมให้เขา

สำหรับเรื่องนี้ ดร.ทีแบรี่ บราเซลตันแนะนำว่า  “ผมอยากแนะนำปู่ย่าตายายหรือคนช่วยเลี้ยงอื่นๆ ที่ต้องการป้อนนมเด็กว่า พวกเขาควรต้องรู้จักเด็กก่อน โดยการเล่นกับเขาเงียบๆ และไม่ต้องมองจ้องตา แค่อุ้มเขาขึ้นเบาๆ อย่างนุ่มนวล อย่ามองหน้าเขา อย่าพยายามทำให้เขาตื่นตัว อย่าพยายามทำให้เขาหัวเราะหรือร้องใส่คุณ เพียงแค่นั่งและโยกเขาเบาๆ ให้พอดีกับจังหวะของเขา เมื่อเขาเริ่มผ่อนคลายลง คุณจะรู้สึกถึงร่างกายที่ตึงเครียดน้อยลงของเขา และช่วงเวลานี้แค่เพียงช่วงนี้เท่านั้น คุณก็สามารถร้องเพลงและพูดอย่างอ่อนโยนกับเขา เมื่อเขาเริ่มมองไปรอบๆ เพื่อมองหาขวดนม คุณก็ค่อยๆ ยื่นขวดนมให้เขาดูดได้ และเมื่อเขาเริ่มดูดคุณจะรู้สึกสบายใจขึ้นมาก ควรปล่อยให้เขาดูดนิ่งๆ อยู่อย่างนั้นสักพักจนเมื่อเขาเริ่มเข้าสู่รูปแบบของการดูดและหยุดตามที่ผมได้อธิบายไปแล้ว ใช้จังหวะที่หยุดพูดคุยกับเขาอย่างอ่อนโยน ร้องเพลงและโยกเขาไปด้วยเบาๆ เพื่อให้เขาตื่นตัวสื่อสารด้วย และเพื่อให้เขากินนมให้เสร็จ

แต่จำได้ว่าเขารับรู้ได้ว่าคุณเป็นคนแปลกหน้า และมีท่าทางที่จะระมัดระวังทุกสิ่งทุกอย่างเป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นของคุณ, เสียงของคุณ, แขนของคุณ, จังหวะของคุณ รูปแบบการดูดและหยุดของเขาเป็นช่วงโอกาสของการเรียนรู้ แต่ในขณะนี้จังหวะที่หยุดนั้นเขากำลังเรียนรู้คุณอยู่ เขารู้ว่าคุณไม่ใช่พ่อแม่ แต่การกระทำของคุณช่างทำให้เขารู้สึกหวนรำลึกถึงสิ่งที่พ่อแม่ทำอยู่เป็นปกติเสียเหลือเกิน ถึงตอนนี้ คุณทำให้เขายอมรับคุณได้อย่างเต็มที่สำเร็จแล้วครับ

ปากและลิ้นของทารกบางคนอาจมีความไวเกินปกติต่อการสัมผัส, เนื้อสัมผัสหรือรสชาติถ้าเป็นในกรณีนี้ การกดลงบนริมฝีปากของเด็กแน่นๆ ก่อนที่จะให้เด็กดูดนิ้วหรือดูดนมก็อาจจะช่วยได้ หรือคุณแม่อาจต้องใช้นิ้วกดไปที่ด้านในของแก้มและบนเพดานปากของเด็ก หลังจากนั้นเด็กก็อาจกลับมาเริ่มดูดได้เป็นปกติ แต่ต้องระวังอย่าให้นิ้วมือของคุณแม่เข้าไปโดนลำคอที่อยู่ข้างในปากของเด็ก เพราะคุณแม่อาจทำให้เขาเกิดอาการขย้อนและยิ่งอึดอัดเข้าไปใหญ่และเขาอาจพ่นออกมาได้