โรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ

โรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ

ลูกมือแห้ง แตก คัน บางทีก็มีตุ่มน้ำ จนเพื่อน ๆ ชอบล้อว่าเป็นหิด ส่วนคุณครูก็สงสัยว่าเป็นโรคมือเท้าปาก เวลาเขียนหนังสือหรือวาดรูปก็เจ็บ บางทีจับช้อนทานข้าวยังลำบากเลย กังวลมากค่ะ

ผื่นผิวหนังอักเสบ หรือ eczema เป็นการอักเสบของผิวหนังที่พบได้บ่อยในเด็ก เกิดได้ทุกส่วนของร่างกาย สำหรับผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ เรียกว่า Hand eczema ค่ะ สาเหตุมักเกิดจากการสัมผัสสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้หรือสารที่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิว ไม่ว่าจะเป็นสบู่ ผงซักฟอก น้ำยาทำความสะอาด น้ำยาล้างจาน หรือสารเคมีต่างๆ ที่ผสมอยู่ในผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เราใช้ทุกวันก็สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวได้ทั้งนั้น เมื่อเกิดการระคายเคืองจะทำให้เกิดอาการแพ้ มือแตก แห้ง ลอก มีตุ่มคัน และอาจเกิดการอักเสบตามมา 

ช่วงที่มีโรคติดต่อระบาดเด็กๆ อาจต้องสัมผัสกับสารเคมีมากเป็นพิเศษ อย่างเช่นเมื่อมีการระบาดของโรคมือเท้าปาก (Hand-foot-mouth disease) บางโรงเรียนมีเด็กเป็นหลายคนถึงขั้นต้องปิดโรงเรียน หลังโรงเรียนเปิดเด็กๆ จึงมักจะถูกกำชับให้ล้างมือบ่อยขึ้น เพิ่มเป็นวันละ 5–6 ครั้ง โดยในเด็กชั้นเตรียมอนุบาลถึงอนุบาล 3 จะให้ล้างมือก่อนขึ้นห้องเรียน ก่อนพักทานของว่างตอนเช้า ก่อนทานอาหารเที่ยง ก่อนนอนกลางวัน และหลังเข้าห้องน้ำตอนบ่ายช่วงหลังตื่นนอน  ส่วนเด็กโต เช่น ชั้นประถม คุณครูจะให้เด็กๆ ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดมือประเภทเจลล้างมือเป็นประจำ และโรงเรียนยังเพิ่มมาตรการทำความสะอาดอุปกรณ์ เครื่องใช้ และของเล่นเด็ก โดยทำความสะอาดด้วยน้ำยาทำความสะอาดแบบเข้มข้นพิเศษ และทำบ่อยขึ้นเพื่อลดอัตราการเกิดโรค ทำให้มีการระคายเคืองผิวบ่อยขึ้นด้วย

นอกจากนี้อากาศที่แห้งหรือเย็น เช่น ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศ จะทำให้ผิวหนังบริเวณมือ แห้ง และแตก ทำให้ผิวหนังแข็งแรงน้อยลง สารเคมีต่างๆ สามารถซึมสู่ผิวได้มากขึ้น จึงเกิดความระคายเคืองหรือแพ้ได้ง่ายกว่าปกติได้ค่ะ

ข้อควรปฏิบัติสำหรับดูแลเด็กที่เป็นผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารที่แพ้ หรือหากสงสัยว่าแพ้แต่ไม่แน่ใจว่าลูกแพ้สารอะไร ควรไปพบแพทย์ผิวหนังเพื่อทดสอบการแพ้สัมผัสบริเวณผิวหนัง หรือ Patch test ผื่นแพ้สัมผัสที่พบในเด็กมักเป็นเพราะแพ้สารที่ใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น เด็กที่ไปโรงเรียนอาจแพ้กาวหรือผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการทำรองเท้า แพ้โลหะผสมนิกเกิลบริเวณขอติดกางเกงและหัวเข็มขัด หรือแพ้น้ำหอมที่ผสมในผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ในโลชั่นหรือครีมบำรุงผิว ซึ่งเมื่อทราบว่าแพ้สารใดก็ควรหลีกเลี่ยงสารที่แพ้ตลอดไป เพราะเมื่อรักษาผื่นจนหายแล้วแต่ไปสัมผัสสารที่แพ้อีก  ผื่นก็จะขึ้นมาอีก

• การล้างมือ ไม่ควรใช้น้ำร้อนหรือล้างมือบ่อยเกินไป การใช้เจลล้างมือหรือผ้าเย็นอาจมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์เพื่อฆ่าเชื้อโรค ทำให้ผิวหนังแห้งตึงหลังใช้ กรณีต้องล้างมือบ่อยๆ หลังล้างมือควรซับให้แห้ง ซับบริเวณซอกนิ้ว และทาครีมบำรุงผิว หรือ moisturizer ทุกครั้งเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น เลือกใช้สบู่หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยน ระบุไว้ว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก ไม่มีส่วนประกอบของน้ำหอม สารกันเสีย หรือสารที่ทำให้เกิดฟองในปริมาณที่มากเกินไป

หลีกเลี่ยงการสัมผัสอาหารหรือผลไม้ เช่น หั่นหัวหอม กระเทียม บีบมะนาว  หรือคันน้ำผลไม้ด้วยมือเปล่า เพราะมีกรดหรือสารที่ทำให้เกิดอาการระคายเคืองบริเวณผิวหนังได้ ถ้ามีตุ่มน้ำ ผื่นคัน ผิวแห้ง แตกหรือลอก ควรไปพบแพทย์และทายาอย่างสม่ำเสมอ การดูแลผิวให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอจะช่วยให้ห่างไกลจากผื่นได้ค่ะ