พัฒนาการการนอนหลับของเด็กทารก

พัฒนาการการนอนหลับของเด็กทารก

จริงๆ แล้วการนอนของเด็กในแต่ละวัยจะไม่เหมือนกัน เด็กทารกจะใช้เวลาในการนอนมากที่สุดประมาณ 16-18 ชั่วโมงต่อวัน โดยเฉพาะในช่วง 6 เดือนแรกนั้น เด็กทารกแทบจะใช้เวลานอนเกือบทั้งวัน และช่วงเวลาที่ลูกน้อยหลับสนิทนับเป็นช่วงที่ดีที่สุดในการเจริญเติบโตของลูก เพราะอวัยวะต่างๆ ได้พักผ่อน และมีการซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอ นอกจากนี้ร่างกายจะสร้างฮอร์โมนที่จำเป็นและมีผลดีต่อพัฒนาการทั้งด้านอารมณ์ สมองและร่างกาย

แต่ข้อมูลในประเทศไทยกลับพบว่า เด็กเล็กจำนวน 2 ใน 3 จะตื่นนอนอย่างน้อย 1 ถึง 2 ครั้งในตอนกลางคืน และมีถึง 73% ของกลุ่มตัวอย่างที่ตื่นมากลางดึก และใช้เวลาถึง 30 นาทีกว่าจะนอนหลับอีกครั้ง ซึ่งพฤติกรรมนี้แสดงให้เห็นว่าเด็กอาจได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม หรือพฤติกรรมการนอนที่ไม่เหมาะสม ทำให้นอนหลับไม่สนิท หรือหลับไม่เพียงพอ ซึ่งอาจส่งผลต่อการหลั่งโกร๊ธฮอร์โมนหรือฮอร์โมนที่ช่วยในการเจริญเติบโต ซึ่งหลั่งก็ต่อเมื่อเด็กนอนหลับสนิทเท่านั้น ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรฝึกนิสัยในการนอนของลูกน้อยให้เข้านอนเป็นเวลา เพราะนอกจากจะทำให้ลูกนอนหลับสนิทหลับยาว และส่งผลดีต่อพัฒนาการทางร่างกายและจิตใจของลูกน้อยแล้ว ยังเป็นผลดีต่อตัวคุณแม่เองเนื่องจากได้พักผ่อนอย่างเพียงพออีกด้วย

โดยปกติแล้วเด็กทารกไม่สามารถมองเห็นถึงความแตกต่างระหว่างกลางวันกับกลางคืนได้ คุณพ่อคุณแม่ลองแยกให้ลูกน้อยเห็นความแตกต่าง โดยจัดสภาพแวดล้อมตอนกลางวันให้สว่าง มีเสียงดังแบบที่ตอนกลางวันควรจะมี แม้ในช่วงที่เขานอนกลางวันอยู่ ไม่จำเป็นว่าทุกอย่างต้องเงียบกริบ เแต่พอถึงเวลากลางคืน ห้องต้องมืดและเงียบ ควรปิดไฟ ปิดผ้าม่าน และลดเสียงให้เบาที่สุด การเปลี่ยนแปลงของบรรยากาศจะช่วยให้ลูกรู้ถึงความแตกต่างได้ นอกจากนี้ควรกำหนดเวลาเข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลาจนเป็นนิสัย ทำให้หลังจากผ่านพ้น 6 เดือนไปแล้ว ลูกน้อยก็จะเข้านอนเป็นเวลาและหลับสนิทได้ยาวด้วย

การทำกิจกรรมให้เป็นกิจวัตรประจำวันจนลูกน้อยคุ้นเคย จะช่วยให้ลูกนอนหลับได้ดี

• สร้างบรรยากาศก่อนนอน เช่น เปิดเพลงเบาๆ หรือร้องเพลงกล่อม หรืออ่านนิทานให้เขาฟัง เพื่อทำให้สมองและจิตใจสงบก่อนนอน

• สวมเสื้อผ้าที่โปร่งสบาย และการใส่ผ้าอ้อมที่ซึมซับดีจะช่วยซับปัสสาวะได้หมด ทำให้หลับสบาย

• ห้องนอนของลูกเป็นห้องนอนที่สบายตา สีสันไม่ฉูดฉาดจนเกินไป มีอากาศถ่ายเทสะดวก ไม่มีแสงไฟสว่างจ้ารบกวนเวลานอน

• อาบน้ำอุ่นให้ลูกก่อนเข้านอน

• นวดสัมผัสลูกน้อย เพื่อให้เขารู้สึกอบอุ่นและปลอดภัย

แต่ที่สำคัญในการนอนของลูกไม่ว่าจะเป็นช่วงกลางวันหรือกลางคืน คุณแม่ควรดูว่าลูกน้อยสบายตัวหรือเปล่า ถ้าเปียกหรือแฉะ คุณพ่อคุณแม่ก็จัดการแก้ปัญหาเหล่านี้ให้หมดไปด้วยความนุ่มนวล และรบกวนการนอนของลูกให้น้อยที่สุด การเลือกใช้ผ้าอ้อมก็เป็นส่วนหนึ่งที่คุณแม่จะช่วยให้ลูกนอนหลับสบายได้ดี เพราะความเปียกชื้นจากปัสสาวะแม้เพียงน้อยนิดก็เป็นสาเหตุที่รบกวนการนอนหลับของลูกได้ ดังนั้น คุณแม่ควรเลือกใช้ผ้าอ้อมที่เหมาะสมกับลูกน้อย โดยปกติแล้วเด็กแรกเกิดถึง 6 เดือน มักจะถ่ายเหลวและถ่ายบ่อย การใช้ผ้าอ้อมที่มีช่องรองรับอุจจาระเหลว จะช่วยป้องกันไม่ให้อุจจาระเหลวกระจายเลอะเทอะ ก้นลูกน้อยจึงแห้งและสะอาดอยู่เสมอ จะช่วยให้ลูกน้อยหลับสนิทและยาวนาน เมื่อลูกน้อยหลับสนิทอย่างเพียงพอ ไม่เพียงแต่จะตื่นขึ้นมามีอารมณ์ดีและเบิกบานพร้อมเรียนรู้จดจำได้ดีแล้ว ยังมีพัฒนาการที่ดีทั้งทางด้านอารมณ์ สมอง และร่างกายที่แข็งแรงสมวัยด้วย

แพทย์หญิง อมรรัตน์ ภัทรวรธรรม