ดูแลตับดีอย่างไร ตับของคุณแข็งแรงหรือเปล่า

ดูแลตับดีอย่างไร ตับของคุณแข็งแรงหรือเปล่า

จากสถิติของกระทรวงสาธารณสุข เมื่อปี พ.ศ.2555 ประเทศไทยมีผู้เสียชีวิตจากโรคตับและตับอ่อนเฉลี่ย 14.6 รายต่อประชากร 100,000 คน

ตับ เปรียบเสมือนโรงงานสร้างสารที่จำเป็นและกำจัดสารพิษในการดำรงชีวิต การป่วยเป็นโรคตับแม้จะไม่ถึงตาย แต่ก็ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตจากภาวะแทรกซ้อนของโรคตับได้ เช่น การสร้างโปรตีนอัลบูมินจากตับลดลง ทำให้น้ำจากหลอดเลือดรั่วออกไปข้างนอก ขา เท้า และท้องจึงบวม เมื่อสูญเสียหน้าที่ในการกำจัดสารพิษของผู้ป่วยโรคตับไป สารพิษจึงสามารถขึ้นไปยังสมอง ทำให้เกิดอาการทางระบบประสาทได้ นอกจากนี้ การที่ตับแข็งยังทำให้ร่างกายตอบสนองต่ออินซูลินได้น้อยลง จึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน เพราะฉะนั้นการป้องกัน ดูแลรักษาตับจึงมีความสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของตนเองและคนรอบข้าง

สมุนไพรนับว่าเป็นตัวเลือกหนึ่งสำหรับผู้รักสุขภาพตับ ซึ่งสมุนไพรที่มีการใช้และมีผลการวิจัยเกี่ยวกับตับได้แก่ ขมิ้นชัน และตรีผลา (มะขามป้อม สมอไทย และสมอพิเภก)

ขมิ้นชัน มีสารสำคัญชื่อเคอร์คิวมิน ซึ่งมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ แก้อักเสบและต้านการก่อมะเร็งของสารก่อมะเร็ง ตำรายาไทย กล่าวว่าขมิ้นชันมีรสฝาด กลิ่นหอม ช่วยบำรุงธาตุ ฟอกโลหิต แก้โรคผิวหนัง แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ การศึกษาในหนูทดลองพบว่าเคอร์คิวมินช่วยลดการที่ตับถูกทำลายจากแอลกอฮอล์ และยาบางชนิดที่มีพิษต่อตับ ตลอดจนลดการเกิดไขมันพอกตับ นอกจากนี้การศึกษาในอาสาสมัครจำนวน 48 คนที่เกาหลี พบว่าผงขมิ้นหมักช่วยลดค่า ALT (ค่าบ่งชี้การอักเสบของตับ) ที่สูงได้โดยไม่พบอาการข้างเคียงที่เป็นอันตราย ซึ่งแสดงว่าขมันชันลดการอักเสบที่ตับได้อย่างปลอดภัย

ตรีผลา ประกอบด้วย สมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อมตำราอายุรเวทของอินเดียใช้ตรีผลาช่วยในการขับถ่าย บำรุงระบบย่อยอาหาร ตลอดจนใช้เป็นส่วนประกอบของตำรับยาต่างๆ นักวิจัยที่อินเดียได้ศึกษาผลของการเสริมตรีผลาในอาหารหนูที่มีไขมันสูง แล้วพบว่าหนูที่ได้รับการเสริมตรีผลาจะมีน้ำหนักตัว ระดับคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ และระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่าหนูที่ได้รับอาหารที่มีไขมันสูงเพียงอย่างเดียว ตรีผลายังสามารถลดการเกิดไขมันพอกตับในหนูที่กินอาหารที่มีไขมันสูงอีกด้วย นอกจากนี้การทดลองในสัตว์ทดลองยังพบว่าตรีผลามีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็งตับอ่อนที่ถูกปลูกถ่ายในสัตว์ทดลอง และลดอาการบวมที่อุ้งเท้าของหนูทดลองที่ถูกทำให้เป็นโรคเกาต์

จากข้อมูลข้างต้น ขมิ้นชันและตรีผลาจึงนับเป็นทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่รักสุขภาพ เนื่องจากสมุนไพรดังกล่าวมีการใช้กันเป็นเวลายาวนานและมีความปลอดภัยสูง การใช้สมุนไพรดังกล่าวในรูปแบบสารสกัดนับว่าเป็นทางเลือกที่เหมาะสมกับคนยุคใหม่ เพราะการใช้ในรูปสารสกัดจะลดปริมาณที่รับประทานต่อครั้ง ช่วยประหยัดเวลา ตลอดจนสามารถมั่นใจในคุณภาพของสารสกัดจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้

อย่างไรก็ตาม การจะมีสุขภาพตับที่แข็งแรงนั้น นอกจากการได้รับตัวช่วยเสริมแล้ว ยังต้องอาศัยพฤติกรรมการดำรงชีวิตที่ดีต่อสุขภาพ และการปรึกษาแพทย์ที่มีความชำนาญอย่างสม่ำเสมอด้วย