สารพัดวิธีแก้ปัญหาปากยื่น
เคยสงสัยหรือไม่ทำไมบางคนดูหน้าบึ้งตลอดเวลา ?
บางครั้งการที่คนเราทำหน้าบึ้งนั้น อาจเป็นเพราะพวกเขากำลังมีเรื่องเครียด มีเรื่องไม่พอใจหรือไปโกรธใครมา จึงทำให้แสดงสีหน้าออกมาเป็นแบบนั้น แต่สำหรับบางคนเกิดมาก็หน้าบึ้งตลอดเวลาทั้งๆ ที่ชีวิตก็ไม่มีปัญหาอะไร
คนที่หน้าบึ้งอันไม่ได้เกิดจากอารมณ์นั้น อาจเป็นผลพวงมาจากปัญหาการมี ปากอูม ปากยื่น ซึ่งเมื่อมองจากด้านข้างแล้ว ปากของบางคนอาจยื่นนำหน้าจมูกด้วยซ้ำ ปัญหาเรื่องปากยื่นนั้นได้สร้างความไม่มั่นใจให้กับใครหลายๆ คนมากมาย เพราะนอกจากหน้าจะดูบึ้งแล้ว ยังส่งผลต่อความสวยงาม โดยรวมของใบหน้าสำหรับผู้ที่มีลักษณะของใบหน้าด้านข้างไม่สวย คือ มีลักษณะของปากที่ยื่นออกมามากกว่าส่วนอื่น หรืออีกนัยนึงสังเกตง่ายๆ ว่าใบหน้าที่ดูจากด้านข้างแล้วส่วนล่างก็คือโครงหน้าบริเวณปากจะยื่นออกมามากผิดปกติ ซึ่งลักษณะเช่นนี้จะทำให้ใบหน้าดูไม่สมส่วน จะหลบซ้ายหันขวาก็เก็บปากไว้ไม่มิด เห็นอย่างนี้แล้ว จึงไม่รอช้ารีบไปหาคำตอบให้ที่มีปัญหาปากยื่นได้สบายใจและหาทางออกได้อย่างถูกวิธีกัน
ทำไมปากถึง ยื่น
เพื่อที่จะทราบได้ว่าปัญหาปากยื่น รูปปากที่ดูหนา ว่ามีที่มาจากอะไรทางที่ดีที่สุด คือ การเข้าปรึกษากับทันตแพทย์ หรือศัลยแพทย์ เพราะลักษณะริมฝีปากหนาในผู้ป่วยบางราย ไม่ได้เกิดจากการที่มีเนื้อริมฝีปากเยอะ แต่มาจากความผิดปกติของโครงสร้างอื่น เช่น โครงกระดูกหน้ายื่น ฟันหน้ายื่น คางสั้น หรือกระดูกขากรรไกรไม่เจริญเติบโตตามสมควร ซึ่งทุกประการล้วนส่งผลกระทบทำให้ริมฝีปากถูกดันออกมา จึงทำให้ดูหนาและยื่น ทางแก้ที่ดีจึงต้องแก้ไขที่ต้นเหตุ
• เกิดจากเนื้อปาก การมีริมฝีปากหนาเพราะว่ามีเนื้อที่เรียวปากมากเกินไป กรณีนี้ศัลยแพทย์สามารถทำการตัดแต่งเนื้อปากให้บางลงก็จะทำให้ปากดูดยื่นน้อยลงได้
• เกิดจากตัวฟัน บางคนมีฟันยื่นมาก หุบปากแทบไม่ลง ปัญหาเรื่องนี้มักเกิดกับผู้ที่มีฟันที่ยื่นออกมาหรืออาจเรียกได้ว่าฟันเหยิน ทำให้ปากบนต้องลงมาคลุมบริเวณฟัน จึงทำให้ปากดูยื่นออกมา หากเป็นเพราะสาเหตุนี้ การจัดฟันจะช่วยคุณได้
• เกิดจากโครงสร้างของกระดูกขากรรไกร การที่บางคนมีฟันยื่นมากๆ อาจเกิดจากกระดูกขากรรไกรผิดปกติในการเจริญเติบโตหลายคนอาจพบว่า ขากรรไกรล่างเจริญน้อยไป หรือเจริญช้าไป ไม่ทันกับการเจริญของขากรรไกรบน ทำให้ขากรรไกรล่างเล็ก ฟันบนก็จะยื่นกว่าฟันล่างมาก รูปปากก็จะอูม ดูยื่มากด้วย กรณีนี้อาจต้องใช้การจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดกระดูกขากรรไกร เพื่อลดความยื่นของปาก
ความเข้าใจผิดๆ เรื่องปากยื่นกับอาการยิ้มเห็นเหงือก
อีกกรณีหนึ่งที่พบในผู้ที่มีปากยื่น ก็คือปัญหาการยิ้มเห็นเหงือก หรือเหงือเยอะ ซึ่งบางครั้งผู้ที่มีปัญหาดังกล่าวมักมีความเข้าใจที่ผิดๆ ทำให้ตัดสินใจแก้ไขปัญหาง่ายๆ โดยการไปตัดเหงือหรือเลเซอร์เหงือกออก วิธีนี้ใช้ได้ในบางกรณี ในบางคนเท่านั้น ซึ่งหากแก้ไม่ตรงจุดแล้วอาจส่งผลทำให้โรงสร้างฟันอ่อนแอลงและดูไม่สวยงามเข้าไปใหญ่ ทำให้เวลายิ้มดูแย่ลงกว่าเดิมอีกด้วย ทันตแพทย์จึงแนะนำว่าไม่ควรรีบร้อนไปตัดเหงือกโดยที่ไม่ดูสาเหตุให้ดีเสียก่อน
การแก้ปัญหาอาการยิ้มแล้วเห็นเหงือกที่ง่ายที่สุด
เคล็ดลับในการแก้ปัญหาเรื่องยิ้มแล้วเห็นเหงือก เหงือกเยอะ จนส่งผลให้ปากยื่น หากเป็นไม่มาก วิธีที่ง่ายที่สุดก็คือการรอเวลา พอพูดแบบนี้แล้วหลายคนอาจสงสัยว่ารอเวลาอะไร ทันตแพทย์ให้ข้อมูลว่า ในช่วงเวลาของชีวิตเราทุกๆ 5 ปี กล้ามเนื้อใบหน้าจะมีการหย่อนตัวลงสุดท้ายเนื้อบริเวณปากอาจหย่อนตัวลงมาทำให้ปัญหาเรื่องเหงือกเยอะ เหงือกยื่น ลดน้อยลงไป
การแก้ปัญหาในขั้นต่อไป
ทางปัญหาปากยื่นของคุณเกินเยียวยาจากธรรมชาติแล้ว ก็ต้องอาศัยการช่วยเหลือจากทันตแพทย์เพื่อแก้ปัญหานี้อย่างถูกจุด โดยแบ่งการแก้ปัญหาออกตามสาเหตุ ได้ดังนี้
• การแก้ปัญหาปากยื่นที่เกิดขึ้นจากเนื้อปาก ปากยื่นที่เกิดจากเนื้อที่ปากนั้น วิธีนี้ศัลยแพทย์จะทำการตัดแต่งเนื้อปากให้บางลงก็จะทำให้ปากดูยื่นน้อยลงได้
• การแก้ปัญหาปากยื่นที่เกิดจากตัวฟัน ปัญหาการปากยื่นจากตัวฟันนั้น ทันตแพทย์จะวินิจฉัยจากการเอ็กซเรย์ และวิเคราะห์จากแบบพิมพ์ฟัน ร่วมกับการตรวจสภาพช่องปากและฟัน หากพบว่าปัญหาปากยื่นนี้ เกิดจากการเรียงตัวของฟัน ทันตแพทย์จะแนะนำให้ทำการจัดฟันซึ่งการจัดฟันจะใช้วิธีใด ใช้เวลามากน้อยเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับแต่ละกรณีในส่วนของการจัดฟัน โดยรายละเอียดการจัดฟัน โดยวิธีใดบ้าง และสามารถสรุปได้คร่าวๆ 3 วิธี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละกรณีและงบประมาณค่าใช้จ่ายของคนไข้
• การจัดฟันแบบธรรมดา
• การจัดฟันแบบดาม่อน
• การจัดฟันแบบครอบใส
การแก้ปัญหาปากยื่น ที่เกิดจากโครงสร้างของกระดูกของใบหน้า
หลังจากทันตแพทย์วินิจฉัยจากฟิล์มเอ็กซเรย์ และวิเคราะห์จากแบบพิมพ์ฟัน ร่วมกับการตรวจสภาพช่องปากและฟันแล้ว พบว่ามีสาเหตุมาจากโครงสร้างกระดูกขากรรไกร ทันตแพทย์จะทำการประเมินว่าคนไข้มีความพร้อม และความต้องการที่จะผ่าตัดกระดูกขากรรไกรหรือไม่ ส่วนใหญ่ของผู้ที่มีปัญหาปากยื่นนั้น กระดูกขากรรไกรด้านบนจะใหญ่กว่าด้านล่างแต่มีในบางกรณีที่เป็นปัญหาทั้งขากรรไกรบนและขากรรไกรล่างร่วมกัน
การรักษาปัญหาปากยื่นในกรณีนี้ จะแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ
• ระยะการจัดฟันเพื่อเตรียมตัวผ่าตัด เมื่อคนไข้ตัดสินใจที่จะทำการผ่าตัดแล้ว ทันตแพทย์จะมีการเตรียมช่องปากสำหรับการผ่าตัดโดยการจัดฟัน การจัดฟันในขั้นตอนนี้จะไม่ได้จัดให้เกิดความสวยงาม แต่เป็นเพียงการจัดระเบียบของฟัน เพื่อให้รับกับการผ่าตัดในขั้นต่อไปเท่านั้น การจัดฟันในขั้นตอนนี้จะทำให้ลักษณะความผิดปกติของโครงหน้าชัดเจนมากขึ้น ไม่สวยงาม ซึ่งในขั้นตอนนี้จะใช้เวลาอยู่ประมาณ 1-2 ปี
• ระยะผ่าตัดขากรรไกร หลังจากที่คนไข้ได้รับการจัดฟันในขั้นต้นแล้ว ทันตแพทย์จะมีการวางแผนเพื่อการผ่าตัด โดยจะทำการผ่าตัดในช่วงที่คนไข้มีการเจริญเติบโตที่เต็มที่ แนะนำช่วงอายุที่มากกว่า 20 ปี ขึ้นไป
• การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด การผ่าตัดขากรรไกรนั้นถือเป็นการผ่าตัดใหญ่ คนไข้จึงควรมีความพร้อมทางร่างกาย คือ มีร่างกายที่แข็งแรง
ขั้นตอนการผ่าตัด
• พบวิสัญญีแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงในการดมยาสลบระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย
• มีการเตรียมเลือดเพื่อใช้ระหว่างการผ่าตัด หรือหลังผ่าตัดเนื่องจากการผ่าตัดนี้มีความเสี่ยงในการเสียเลือดค่อนข้างมาก
• ทีมวิสัญญีแพทย์และทีมแพทย์จะร่วมกันดูแลผู้ป่วยขณะทำการผ่าตัด
• การผ่าตัดจะใช้เวลาประมาณ 3-6 ชั่วโมง
• ระยะเวลาในการพักฟื้น โดยส่วนมากจะใช้เวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลประมาณ 3-5 วัน
การดูแลรักษาหลังผ่าตัด
ทันตแพทย์จะมีการให้งดเคี้ยวอาหารประมาณ 1 เดือน ในบางกรณีจะมีการมัดฟันให้ติดกันด้วยลวด 1-2 สัปดาห์ ที่สำคัญหลังผ่าตัดแพทย์จะเน้นเรื่องการทำความสะอาดช่องปาก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาเรื่องแผลติดเชื้อ แนะนำให้เตรียมแปรงสีฟันขนาดเล็กไว้สำหรับการดูแลหลังผ่าตัด ในช่วง 1 เดือนแรก ทันตแพทย์จะมีการนัดเพื่อมาดูอาการและแผลทุกสัปดาห์ เพื่อช่วยปรับการสบฟันให้เป็นไปตามแผนการผ่าตัด ซึ่งเป็นช่วงที่สำคัญมาก ผู้ป่วยจำเป็นต้องให้ความร่วมมือ
ภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้น
อาการชา จะเกิดอาการชาที่บริเวณข้างจมูกในกรณีที่แก้ไขขากรรไกรบน และอาการชาที่บริเวณริมฝีปากล่างและคาง อาการชานี้จะค่อยๆ ดีขึ้นช้าๆ ใช้เวลาประมาณ 3-6 เดือน ในผู้ป่วยบางรายจะหลงเหลืออาการชาอยู่ตลอดชีวิต
ระยะจัดฟันหลังการผ่าตัด
การจัดฟันในระยะนี้เป็นการจัดฟันเพื่อเก็บรายละเอียด เพื่อให้คนไข้ได้มีการสบฟันที่ดีมากขึ้น
ปัญหาเรื่องของปากยื่นนั้นอาจดูเป็นเรื่องใหญ่ที่สร้างความลำบากใจให้ใครหลายๆ คน แต่ทางออกของปัญหาก็แก้ไขได้ เพียงแต่หันมาปรึกษาทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อที่จะทำการรักษาได้อย่างถูกวิธีและปลอดภัย นอกจากจะมีปากที่ได้รูปสวยงามแล้ว ยังเสริมสร้างศักยภาพในการบดเคี้ยวให้สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ต่อไปนี้สาวปากยื่นที่ดูอารมณ์บูดก็คงจะกลับมายิ้มแย้มแจ่มใสได้อย่างไม่อายใคร
การแก้ปัญหาเรื่องของปากยื่นนั้นควรเข้ามาปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อที่จะได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องจะได้แก้ปัยหาได้อย่างถูกจุด เนื่องจากการผ่าตัดทุกอย่างสามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ หมอไม่แนะนำให้แก้ไขเพื่อเน้นในเรื่องความสวยงามเป็นหลัก แต่ควรเน้นในเรื่องใช้งาน และศึกษาเรื่องผลกระทบในอนาคตด้วยก่อนตัดสินใจค่ะ
อยากให้ทุกคนเข้าใจว่าการจัดฟันไม่ใช่เรื่องของแฟชั่น แต่เป็นการรักษาเพื่อแก้ไขความผิดปกติ ดังนั้น ผู้ที่ฟันไม่มีปัญหาใดๆ ก็ไม่ควรจัดฟัน เพราะการมีเครื่องมือจัดฟันติดอยู่ที่ฟัน ทำให้แปรงฟันไม่สะดวก หากรักษาความสะอาดไม่ดี ฟันก็จะผุ เหงือกก็จะอักเสบและทันทีที่มีเครื่องมือติดที่ฟัน ฟันจะมีตำแหน่งที่เปลี่ยนไป ทำให้การบดเคี้ยวจากเดิมที่ไม่มีปัญหา เกิดปัญหาขึ้นมาได้ ปากและฟันมีหน้าที่เอาไว้ ดื่ม กิน พูด ดังนั้น จะทำอะไรก็ตามกับอวัยวะเหล่านี้ต้องมีความพอดี
ทพญ.กรรวี เขียวเจริญ และ ทพ.ภัทรพล รุ่งจิรารัตน์
ศัลยแพทย์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล