MQ (Moral Quotient) เป็นความฉลาดทางด้านใด

Q : เคยได้ยินว่า เดี๋ยวนี้มี MQ ด้วยไม่ทราบว่าเป็นความฉลาดทางด้านใด และเราควรจะพัฒนา MQ ได้อย่างไร

A : MQ เป็นคำย่อมาจาก “Moral Quotient” หมายถึง ระดับความคิดด้านศีลธรรม หรือระดับความมีศีลธรรม MQ เป็นเรื่องที่ต้องเรียนรู้ฝึกฝนมาตั้งแต่เด็ก ดร.โรเบิรต์ โคลส์ จิตแพทย์ได้ให้ข้อสังเกตเรื่องนี้ไว้ว่า “MQ ไม่สามารถฝึกฝน หรือขัดเกลาได้ในช่วงเวลาสั้นๆ” การที่บุคคลจะมี MQ ในระดับดีจึงต้องเริ่มปลูกฝังตั้งแต่วัยเด็ก ด้วยการมีผู้ใหญ่เป็นแบบอย่าง และสั่งสอนถ่ายทอดเรื่องทางศีลธรรม ฝึกความมีวินัย ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความรัก ความเมตตา กรุณา เสมอมา ผู้ที่ได้รับการปลูกฝังเรื่องคุณธรรม จริยธรรมมาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก จะสามารถพัฒนาพื้นฐาน MQ ของตนขึ้นมาในระดับหนึ่งจะมากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับการปลูกฝัง MQ ที่ได้รับการพัฒนาจะฝังลึกลงไปในจิตสำนึกของบุคคลผู้นั้น และพร้อมที่จะรับการกระตุ้นจากการอบรมสั่งสอนการฟังธรรม และวิธีอื่นๆ เพื่อพัฒนา MQ ให้สูงขึ้น แต่ถ้าบุคคลไม่มี MQ อยู่ในจิตสำนึกดั้งเดิมแล้ว ก็ยากที่จะทำให้บุคคลผู้นั้นกลายเป็นคนดีขึ้นมา คนบางคนมี IQ และ EQ สูงแต่ MQ ต่ำ เช่น เป็นคนฉลาด อารมณ์ดี แต่ขี้โกง หรือฉลาดแกมโกง บางคน IQ ไม่สูงนักแต่ EQ และ MQ สูงเช่น ชาวชนบทที่มีความรู้น้อยแต่เป็นคนสุขุมรอบคอบ อารมณ์ดีประพฤติตนอยู่ในศีลธรรม นักจิตวิทยาจึงได้สรุปจาการสังเกต และการศึกษาวิจัยไว้ว่า IQ EQ MQ นั้นเป็นอิสระต่อกันการพัฒนาแต่ละด้านมีความเกี่ยวเนื่องกันบ้าง แต่ก็ไม่ได้เป็นเงื่อนไขการพัฒนาต่อกันนัก การพัฒนา MQ จึงควรทำตั้งแต่วัยเยาว์อย่างต่อเนื่อง โดยไม่ต้องกังวลว่า เด็กจะมีระดับสติปัญญาเท่าไร

ศาสตราจารย์ ศรียา นิยมธรรม