Sex หลังคลอด เรื่องน่าใคร่รู้

Sex หลังคลอด เรื่องน่าใคร่รู้

คุณแม่หลังคลอดหลายคนอาจจะบอกว่า แหมเรื่องอย่างนี้ยังไม่คิดหรอก แค่เรื่องเลี้ยงลูก ดูแลงานบ้าน ชีวิตก็ยุ่งเหยิงเต็มทีแล้ว

แต่อย่าลืมนะคะว่าสิ่งนี้ก็เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตคู่ นอกจากจะให้เวลาเจ้าตัวเล็กแล้ว การให้เวลาคุณพ่อด้วยก็จะทำให้สายใยความมั่นคงของครอบครัวนั้นเหนียวแน่นมากขึ้น วันนี้เรามี พญ.เยาวลักษณ์ รพีพัฒนา สูติ-นรีแพทย์ จากโรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท มาให้คำแนะนำและไขข้อข้องใจเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์หลังคลอดกันค่ะ

มีได้หรือไม่ เมื่อไหร่จะดี

การมีเพศสัมพันธ์หลังคลอดจะมีได้หลังคลอดอย่างน้อย 4-6 สัปดาห์ค่ะ ขึ้นอยู่กับว่าคลอดแบบไหน ถ้าคลอดเอง สัก 4 สัปดาห์ก็สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ แต่ถ้าบางคนคลอดเองแล้วแผลฝีเย็บไม่มีเลย กรณีนี้ส่วนมากจะเป็นครรภ์หลัง คือ ไม่ใช่การคลอดครั้งแรก ก็อาจจะมีเพศสัมพันธ์ได้เร็วกว่านั้น แต่ถ้าผ่าคลอดก็อาจจะต้องรอให้ถึง 6 สัปดาห์แล้วมาตรวจแผลที่มดลูกก่อนว่าแห้งดีหรือยัง จึงจะมีเพศสัมพันธ์ได้ค่ะ

ถ้าจะถามว่าทำไมต้อง 4-6 สัปดาห์ คำตอบง่ายๆ ก็คือ

• ร่างกายคุณแม่หลังคลอดก่อน 4-6 สัปดาห์นั้น เรียกได้ว่า “ยังไม่เข้าที่เข้าทาง” พูดง่ายๆ ว่ามดลูกและกล้ามเนื้อต่างๆ รวมไปถึงช่องคลอดและอุ้งเชิงกรานยังไม่เข้าที่

• แผลฝีเย็บที่อาจจะยังไม่แห้งสนิทอาจจะทำให้เกิดความเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ได้ ข้อนี้ส่งผลทั้งทางร่างกายซึ่งแผลอาจจะเกิดการอักเสบ และจิตใจที่อาจจะไม่ชอบการมีเพศสัมพันธ์ไปเลยก็ได้

• ช่วงก่อน 4-6 สัปดาห์นี้ คุณแม่จะยังมีน้ำคาวปลาอยู่จึงเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย

น้ำคาวปลา ปัจจัยบ่งบอกที่สำคัญ

น้ำคาวปลาหลังคลอดปกติจะเป็นเลือดสีแดง เมื่อรกลอกหลุดออกมามันก็จะเป็นตัวที่บ่งบอกเป็นสัญญาณสำคัญ คือ “น้ำคาวปลา” เพราะเมื่อน้ำคาวปลาหมด นั่นหมายความว่าสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ แต่ไม่ทุกรายนะคะ ทางที่ดีควรปรึกษาคุณหมอก่อนจะเป็นการดีที่สุด กลายเป็นน้ำคาวปลา จากสีแดงสดใน 2-3 วันแรก จะกลายเป็นน้ำสีชมพู เนื่องจากมีเม็ดเลือดขาวและเนื้อเยื่อต่างๆ มาปกคลุม ในคนอาจจะมีอยู่สัก 2 สัปดาห์ บางคนนานเป็นเดือน บางคนมากไปถึง 6-8 สัปดาห์ก็มี จากนั้นก็จะเป็นเหมือนน้ำเหลืองออกมา

ทั้งนี้การที่น้ำคาวปลาจะมากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับการคลอด ถ้าคลอดยาก ใช้เวลาคลอดที่ยาวนาน น้ำคาวปลาก็จะมาก ขนาดของตัวเด็กก็สำคัญเพราะเด็กที่ตัวโต รกก็จะเยอะ โดยปกติแล้วรกจะมีขนาดเป็น 1 ใน 5 ของตัวเด็ก หรือในรายที่มีครรภ์แฝด หรือมีน้ำคร่ำมาก น้ำคาวปลาก็จะมากด้วย

คุมกำเนิดอย่างไร ได้ผลดี

คุมกำเนิดในคุณแม่ที่ให้นมลูกเอง ควรเลือกรับประทานยาคุมที่มีปริมาณฮอร์โมนต่ำ หรือจะเลือกแบบฉีดยา ฝังยา หรือใส่ห่วงก็ได้ ซึ่งยาคุมชนิดนี้ใช้ในหญิงตั้งครรภ์ที่ให้นมบุตรเท่านั้น ข้อดีคือยาจะไม่ทำให้น้ำนมแห้ง ไม่เหมือนกับการคุมกำเนิดแบบทานทั่วไปหรือแผ่นแปะ ที่จะทำให้น้ำนมแห้ง ไม่เหมาะกับการคุมกำเนิดในช่วงนี้ แต่ข้อเสียก็คือใช้คุมได้ไม่ตลอดไปเมื่อหยุดให้นมบุตรแล้วก็ต้องเปลี่ยนยา

ความผิดปกติที่ต้องระวัง

อันนี้ไม่เฉพาะการมีเพศสัมพันธ์หลังคลอดเท่านั้น ในคุณแม่ทุกรายที่มีอาการเหล่านี้ ถือเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องเข้าพบแพทย์โดยด่วนค่ะ

1.เป็นไข้ หนาวสั่น

2.น้ำคาวปลาผิดปกติมีกลิ่นเหม็นเน่า ปกติน้ำคาวปลาที่ออกมาจะมีกลิ่นเลือดสดๆ เท่านั้น

3.น้ำคาวปลาออกมาเป็นเลือดแดงนานกว่า 1 สัปดาห์ อาจจะเกิดจากการที่เดินมากไป อุบัติเหตุหกล้ม ทำให้แผลด้านในแยก ก็ต้องรีบมาพบแพทย์

4.เจ็บแผลฝีเย็บนานเกินกว่าปกติ โดยทั่วไปจะเจ็บอยู่ประมาณ 1 สัปดาห์ จากนั้นจะรู้สึกตึงๆ แต่หากยังเจ็บระบมอยู่ อาจเป็นไปได้ว่าเกิดการอักเสบของแผล ให้รีบมาพบแพทย์เพื่อทำการรักษาต่อไป

5.มีก้อนเลือดออกมา อาจเป็นไปได้ว่ามีรกค้าง ถ้าเล็กๆ น้อยๆ คุณหมอจะให้ยาที่ช่วยให้มดลูกบีบตัว มีทั้งยาฉีดและยารับประทาน คุณแม่ไม่ควรจะหายาขับน้ำคาวปลามารับประทานเอง เพราะส่วนใหญ่เป็นพวกสมุนไพร ไม่มีฤทธิ์เพียงพอ

เท่านี้คงสามารถตอบข้อสงสัยของคุณแม่หลายๆ ท่านเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์หลังคลอดได้แล้วนะคะ อย่างไรก็ตามการที่จะเริ่มมีเพศสัมพันธ์กันได้นั้นโดยเฉพาะในท้องแรกควรปรึกษาคุณหมอก่อนจะเป็นการปลอดภัยที่สุดค่ะ ส่วนในท้องหลังๆ นั้นหากไม่มีภาวะผิดปกติใดๆ ก่อนหน้า คุณแม่จะใช้วิธีสังเกตตนเองดูก็ได้ค่ะ ที่สำคัญกว่านั้นอย่าลืมเรื่องการคุมกำเนิดนะคะ ยิ่งในสมัยนี้วิทยาการก้าวไกลมีวิธีให้เลือกใช้อย่างหลากหลาย การตั้งครรภ์เมื่อพร้อมจึงเป็นทางเลือกที่กำหนดได้ไม่ยากค่ะ เพื่อที่จะได้ให้ความรักความเอาใจใส่กับเจ้าตัวเล็กในท้องนี้ให้เต็มที่ก่อน และคุณแม่จะได้ไม่เหนื่อยเกินไปด้วยค่ะ

ขอขอบคุณ โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท