ปัญหาจากสายตาสั้น

ปัญหาจากสายตาสั้น

สายตาสั้นทั่วๆ ไปไม่ถือว่าเป็นโรค แต่เป็นเสมือนหนึ่งสายตาที่แตกต่างกันบ้าง ดังเช่น ความสูงต่ำของคนเราที่แตกต่างกันบ้าง ในผู้ที่สายตาสั้นมาก (มากกว่า 6 diopter) อาจจะพบโรคสายตาสั้น (pathologic myopia) อย่างไรก็ตามแม้โรคดังกล่าวจะพบในผู้ที่มีสายตาสั้นมาก แต่ก็อาจพบในผู้ที่มีสายตาสั้นปกติ และผู้ที่มีสายตาสั้นมากก็อาจจะไม่พบโณคดังกล่าวเลยก็ได้

ความผิดปกติที่พบในโรคสายตาสั้น

ปัญหาที่ส่วนหลังของลูกตา (บริเวณหลังเลนส์ตาไปจนถึงจอตาและขั้วประสาทตา) เช่น

• รอยเป็นเสี้ยวสีขาวที่ขั้วประสาทตา (optic nerve crescent) เนื่องจากตาขาวยืดออกมากกว่าปกติ ผู้ป่วยังไม่มีอาการผิดปกติแสดงออกมา

• รอยบุ๋มในขั้วประสาทตาคล้ายกับรอยบุ๋มของผู้ป่วยโรคต้อหิน (myopic cupping) ทำให้การวินิจฉัยโรคต้อหินในผู้ป่วยกลุ่มนี้ทำได้ยาก

• ลูกตายื่นไปข้างหลังมากกว่าปกติจนไม่เป็นทรงกลม (posterior staphyloma) ทำให้การมองเห็นลดลง ภาพที่เห็นเล็กลง บิดเบี้ยว สายตามัว กำลังสายตาสั้นเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว

• จอตาและคอรอยด์ (choroid) ฝ่อเป็นหย่อมๆ (chorioretinal atrophy) ทำให้ตามัว ถ้าเกิดขึ้นตรงกลาง (macula) จะทำให้ตามัวได้ค่อนข้างมาก พร้อมกับลานสายตาหายไปเป็นหย่อมๆ

• การมีหลอดเลือดใหม่ใต้ชั้นจอตา (subretinal new vessel) ภาวะนี้อาจทำให้สูญเสียการมองเห็นถาวรได้ถ้ามีอาการเลือดออกซ้ำๆ

• การฉีกขาดของ Bruch membrane ในชั้นคอรอยด์ ซึ่งอาจทำให้สายตามัวลง ในกรณีที่เกิดใกล้จุดกลาง (macula) อาการนี้มักตามด้วยการเสื่อมของคอรอยด์และเรตินาที่กว้างออกไป

• การเสื่อมของจอตาบริเวณขอบๆ เนื่องจากการมีลูกตาที่ยาวขึ้น ภาวะนี้จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดจอตาหลุดลอกในเวลาต่อมา

• จอตาหลุดลอก โดยผู้ที่มีสายตาสั้น 5D ขึ้นไป มีโอกาสเกิดจอตาหลุดลอกมากกว่าคนปกติ 15 เท่า และถ้าสั้น 20D ขึ้นไป จะมีโอกาสสูงกว่าคนปกติถึง 110 เท่า ถ้ารักษาความผิดปกตินี้ไม่ทันจะทำให้ตาบอดในที่สุด

• น้ำวุ้นในลูกตาหลุดลอก (posterior vitreous detachment) ทำให้ผู้ป่วยเห็นแสงแฟลชตามด้วยเห็นอะไรลอยไปลอยมา ประมาณ 2 ใน 3 ของผู้ป่วยที่มีปัญหานี้พร้อมกับเลือดออกในน้ำวุ้นจะมีจอตาฉีกขาด

ปัญหาที่ส่วนหน้าของลูกตา

• กระจกตาบางและแบนกว่าปกติ

• ต้อกระจก โดยจะเป็นเร็วกว่าคนปกติ

• โอกาสมีภาวะตาเขออกนอก (exotropia) มากกว่าคนปกติ

• โอกาสเป็นต้อหินมากกว่าคนปกติ ทั้งต้อหินมุมเปิดมุมปิด หรือต้อหินจากการใช้ยาสเตียรอยด์ มีการศึกษาพบว่า ผู้ที่มีความยาวลูกตา 26.5-33.5 มิลลิเมตร มีโอกาสเป็นต้อหินได้ถึงร้อยละ 11 และถ้าความยาวลูกตามากกว่า 33.5 มิลลิเมตร ผู้ป่วยมีโอกาสเป็นต้อหินได้ถึงร้อยละ 28

• เส้นโยงยึดแก้วตาจะขาดได้ง่าย ทำให้แก้วตาเคลื่อนที่จนเกิดต้อกระจกและต้อหิน

จากปัญหาดังกล่าวจะเห็นได้ว่า ผู้ที่มีโรคสายตาสั้นจะมีการมองเห็นน้อยกว่าคนปกติ แม้ว่าจะได้รับการแก้ไขสายตาสั้นแล้วก็ตาม ความสามารถในการใช้ตาทั้ง 2 ข้างร่วมกันลดลง อาจพบลานสายตาผิดปกติ หรือมีภาวะตาขี้เกียดได้ นอกจากนี้เรายังสามารถพบโรคสายตาสั้นร่วมกับโรคหรือความผิดปกติอื่นๆ เช่น ภาวะคนเผือก โรคหัดเยอรมัน ดาวน์ซินโดรม เป็นต้น ซึ่งถ้าอาการดังกล่าวไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีอาจทำให้ตาบอดได้ ดังนั้น ใครก็ตามที่มีปัญหาด้านการมองเห็นจึงควรรีบพบจักษุแพทย์ เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้อง อันจะทำให้ดวงตาอยู่คู่กับท่านต่อไป

ศ.พญ.สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต

จักษุแพทย์