โลกยิ้มยิ้ม มุมดีดี ของคนลูกคนเดียวกับคนกลาง

โลกยิ้มยิ้ม มุมดีดี ของคนลูกคนเดียวกับคนกลาง

เป็นลูกคนเดียวเอาแต่ใจหรือเปล่าเรา แล้วนี่ล่ะลูกคนกลางเหรอ พ่อแม่ไม่รักล่ะดี   ผู้ใหญ่สมัยนี้ชอบทำร้ายจิตใจเด็กๆ เสียจริ้ง ไม่ใช่อย่างนั้นเสมอไปหรอกค่ะ ก็การเป็นลูกคนเดียวน่ะ ก็มีข้อดีหลายประการอยู่น้า เพียงแต่ว่าเราคนเราน่ะมองไม่เห็นเลือกที่จะมองในด้านที่ติดลบมากกว่า เอาล่ะคะ เราจะพาทุกๆ ท่านไปเปิดโลก ยิ้ม ยิ้ม ของลูกคนเดียวและมุมดีดีของเด็กที่เป็นลูกคนกลาง จบคอลัมน์นี้แล้วคุณจะรู้ว่าโลกของเรามันเปลี่ยนกันได้อยู่ที่มุมมองค่ะ

คนเดียว ดี๊ ดี

คนพิเศษใครๆ ก็อยากเป็นกันทั้งนั้นแหละ อย่าว่าแต่เด็กเลยค่ะ ผู้ใหญ่อย่างเราๆ  แค่มีใครมาบอกว่าคนค่ะ คุณครับ คุณน่ะคือคนพิเศษ  แค่นี้จิตก็เตลิดแล้วค๊า... สำหรับเด็กๆ น่ะข้อดีของเด็กลูกโทนก็มีอยู่เยอะ 

ความท้าทายแสนพิเศษ

เด็กทุกคนมีความพิเศษในตัวกันทั้งนั้น  แต่บางคนก็พิเศ้บ พิเศษ  เด็กๆ ที่บางทีโตขึ้นมากับความรู้สึกที่ว่าเขาเป็นเจ้าของทุกอย่างในครอบครัวแต่ผู้เดียว หรือเลยเถิดไปขนาดว่าเป็นเจ้าของโลกใบนี้คนเดียว แต่สิ่งที่ดีคือเด็กกลุ่มนี้มักจะไม่มีเรื่องเสร้ามาทำร้ายความรู้สึกมากนักเพราะอยากได้อะไรก็ไม่ต้องแบ่งกับใคร สบายๆ แต่อาจจะท้าทายนิดหน่อยว่า เขาจะสมดุลระหว่างความพิเศษกับคำว่าเป็นลูกคนเดียวได้ดีแค่ไหน

เรียนรู้ว่าใครมาก่อน – หลัง

เด็กกลุ่มหนึ่งที่โตมาในครอบครัวที่มีพี่ มีน้อง จะได้เรียนรู้ลำดับขั้น การมาก่อนหลัง รู้ว่าจะปฏิบัติตัวอย่างไร  เรียนรู้ที่จะจับอารมณ์ความรู้สึกของคนเดียว ในขณะที่ก็ยากอยู่เหมือนกันที่จะให้เด็กๆ ที่เป็นลูกคนเดียวเข้าใจเรื่องแบบนี้ได้ทั้งหมด  แต่ไม่ใช้ปัญหาค่ะ อย่างที่ใครๆ บอกันไว้เวลาที่ใครขาดหายอะไรไป มักจะหาสิ่งนั้นมาเติมเต็มให้ตัวเอง  นั่นแหละค่ะข้อดีเด็กๆ ที่ไม่มีพี่น้องไม่รู้จักว่าใครมาก่อนหลังเขาจะเร่งเรียนรุ้และอยากอยู่ในกลุ่มเพื่อนที่หลากหลายเพื่อเรียนรู้   เพราะฉะนั้นเด็กกลุ่มนี้อาจจะได้เรียนรู้และมีทักษะที่สูงกว่าเด็กปกติด้วยซ้ำไป

จ้องตากับความเหงา

วันเวลาของเด็กๆ ลูกคนเดียวอยากจะดุยาวนานกว่าวันธรรมดาปกติ  ไม่มีพี่น้องหมายถึงไม่มีเพื่อนเล่นด้วย เด็กๆ ที่บางทีต้องอยู่คนเดียวนานๆ จะปรับตัวด้วยการเล่นคนเดียว จดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง จะทำให้เขาเป็นเด็กที่มีสมาธิดี แถมบางคนกลายเป็นเด็กใจเย็นไม่รีบร้อนรีบเร่งแข่งขันกับใคร   ความเหงาบางทีมันอจจะเป็นแค่สิ่งสมมติที่เราสร้างมันมาอธิบายสภาวะที่ต้องอยู่คนเดียว

พ่อแม่ต้องรู้เมื่อหนูเป็นลูกคนเดียว

• พยายามสมดุลความรักความสนใจที่คุณมีต่อลูกและสิ่งอื่นๆ รอบตัว อย่าเอาแต่ทุ่มเทเวลา ประเคนของเล่นให้เขาเพียงอย่างเดียวแสดงให้ลูกเห็นบ้างว่าเขาน่ะบางทีก็ไม่ใช่ศูนย์กลางจักรวาล

• ลดความคาดหวังว่าลูกคนนี้คนเดียวของคุณจะสมบูรณ์แบบ  คุณให้อะไรเขามากมายเต็มที่ไม่ได้แปลว่าเขาจะต้องคืนทุกอย่างตอบแทนคุรมาด้วยความสมบูรณ์แบบ ใครๆ ก็พลาดกันได้ทั้งนั้นแหละค่ะ

• ช่วยลูกให้รู้จักเพื่อน รู้จักสังคมและเรียนรู้ชีวิตครอบครัวอื่น เช่น พาไปเล่นกีฬา กิจกรรมเพื่อสังคม หรือไปทำบุญ

• อย่าทำให้ลูกรู้สึกขาดหายอะไรไป ทำให้ลูกได้รับรู้ว่าแม้จะเป็นครอบครัวเล็กๆ ก็สามารถมีความสุขได้ อยู่ที่ว่าเราจะเรียนรู้และอยู่ด้วยกันอย่างไร

คุณแม่อวยพร สวนศรีกับน้องโมโน ณัฐวุฒิ จ้อยนุแสง

“คุณแม่คิดว่าน้องไม่เหงาน่ะ เท่าที่เลี้ยงเขามาก็ไม่ได้มีปัญหาอะไรเลย ไม่ได้เอาแต่ใจ  ถึงจะเป็นลูกชายคนเดียว คุณแม่คิดว่ามันขึ้นอยู่กับการเลี้ยงดูค่ะ ทุกอย่างเลย จะเป็นลูกคนเดียวคนกลางหรือลูกในครอบครัวใหญ่ ก็ไม่มีปัญหาถ้าเรารู้จักว่าจะเลี้ยงลูกอย่างไร สอนเขาอย่างไร  น้องโมโนคุณแม่เลี้ยงแบบเป็นเพื่อนกันคุยกันได้  ส่วนที่เขาเป็นลูกคนเดียวคือเราเองก็ไม่ได้เฉยเมยต่อตรงนี้ พยายามหากิจกรรมที่ให้เขาเจอเพื่อนและสังคมเยอะๆ ลูกจะได้เรียนรู้ พ่อแม่สมัยนี้สิ่งสำคัญต้องมีเวลาให้ลูกค่ะ”

แกะดำ ก็เด่นได้

พ่อแม่ไม่รัก พ่อแม่ไม่สนใจ  ส่วนเกินของครอบครัว คำพูดแบบนี้ลูกคนกลางเขารับฟังมานานหลายทีแล้ว แต่ความจริงก็ไม่ใช่แบบนั้นทั้งหมดเสมอไป ส่วนๆ ดีๆ หรือชัดๆ เลยคือความโชคดีจากการเป็นลูกคนกลางก็ยังมีมากโขอยู่

ความผูกพันธ์กับพ่อแม่

พ่อแม่อาจจะไม่มีเวลามากนักที่จะมาสนใจในเรื่องตะเตรียมข้าวของต่างๆ ไว้สำหรับลูกคนนี้เท่ากับลูกคนแรกที่เกิดมามากนัก นั่นก็เพราะว่าเขาทั้งคู่ได้เรียนรู้มาในระดับหนึ่งแล้วว่า อะไรเป็นยังไง  ในอีกมุมหนึ่งนั่นกลับเป็นสิ่งที่ดีเพราะลูกแกะดำคนนี้ จะมีความเป็นส่วนตัวที่สูงสามารถเลือกอะไรที่เหมาะกับตัวเองและเป็นสิ่งที่มาจากคความต้องการที่แท้จริงของตัวเองได้  สำหรับลูกคนแรกที่มีพ่อแม่คอยเลือกสิ่งต่างๆ ให้นั้นบางทีก็ไม่ใช่สิ่งที่ตัวเองต้องการจริงๆ  นั่นเป็นที่มาของความเป็นตัวของตัวเองที่มีสูงในลูกคนกลางค่ะ  ไอ้การที่เป็นตัวของตัวเองสูงนี่แหละค่ะ เป็น

ความสัมพันธ์กับพี่และน้อง

สำหรับลูกคนกลางแล้วสิ่งที่ต้องถูกพูดถึงเป้นส่วนใหญ่ในความสัมพันธ์ระหว่างพี่น้องนั้นคือ การถูกเปรีบยเททียบกับลูปกคนโตในบานะที่เป็นน้อง และการถูกมองข้ามจากพ่อแม่เพราะมีความสนใจจากลูกคนเล็กที่ยังเด็ก และมีพี่คตนโตที่ต้องดูแลเป็นพิเศาดังนั้น สิ่งที่ลูกคนกลางเลือกจะทำจะเป็นสิ่งที่แตกต่างออกไปจากคนโต  เช่นถ้าพี่คนโตเก่งในด้านการเรียนลูกคนเลือกจะเลือกทำในสิ่งที่ต่างออกไปเช่น หันมาเอาดีด้านกีฬา  ซึ่งแน่นอนว่าเขาจะทุ่มเทให้กิจกรรมที่แตกต่างออกไป จนในที่สุดทำมันได้เป็นอย่างดี  เพื่อหลีกเหลี่ยงการเปรียบเทียบกับพี่คนโต  นั่เป็นที่มาของความแตกต่างและคำว่า “แกะดำ”

พ่อแม่ต้องรู้เมื่อหนูเป็นลูกคนกลาง

• ถ้าคนกังวลวุ่นเรื่องเรียนของลูกคนโตและยุ่งอยู่กับการดูแลลูกคนเล็ก ยังไงก็อย่าลืมสังเกตด้วยค่ะว่าคนยังมีลูกอีกคน  มีเวลาให้ลูกคนนี้บ้าง หมายถึงเวลาให้เขาแบบจริงๆ จังๆ ค่ะ อย่างน้อยๆ ก็ถามเขาว่าเขาโปรดปรานและรู้สึกดีที่จะทำอะไรจากนั้นคุรก็แค่ส่งเสริมเขาเต็มที่ตามนั้น

• ถ้าเป็นไปได้ให้มีส่วนร่วมและทำเรื่องที่ขัดแย้งกับความเห็นของลูกคนกลางบ้าง เพราะอะไรรู้ไหมคะ เพราะลึกๆ ในใจของเขาแล้ว เด็กกลุ่มนี้มักจะคิดว่าเขาไม่มีพลังใดๆ กับพ่อแม่ เพราะฉะนั้นถ้าคุรขัดใจเขาในเรื่องที่ไม่เหมาะสมนั่นเท่ากับว่าคุรยังให้ความสนใจในชีวิตและสิ่งที่เขาสนใจอยู่ไม่น้อย

• ยกย่องชมเชยเขาบ้างในบางครั้งคราวที่คุณเห็นว่าเขาทำอะไรสำเร็จ  อย่าเอากฎเกณฑ์หรือมาตรบานใดๆ ที่คุณยึดติดอยู่หรือเคยใช้กับลูกคนโตมากำหนดหรือตัดสินสิ่งที่ลูกทำอยู่ ทำให้ลูกเห็นค่ะว่า ไม่แปลกหรอกลูกที่จะแตกต่าง

• ควรจะมีเวลาพิเศษสำหรับลูกแกะดำของคุณซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญมาก บางทีเด็กๆ โดยเฉพาะเด็กกลุ่มนี้มักจะเงียบและนิ่งเฉยต่อความต้องการของตัวเองเพราะฉะนั้นในฐานะของพ่อแม่อย่ารอให้ลูกถามค่ะ อะไรที่คุณคิดว่าดีและลูกสมควรได้รับให้ทำเลย

คุณแม่แมรีแอน  เฟลตเชอร์ และน้องอลิธซาเบ็ท ดุลยพลสิทธิ์

“ในช่วงแรกๆ ก็ค่อนข้างลำบากเหมือนกันค่ะกับการที่ลูกจะปรับตัวในช่วงที่เรามีลูกอีกคนเพิ่มเข้ามา น้องอลิธซาเบ็ทในช่วงนั้นก็จะมีบ้างที่งอแงเหมือนกับว่าอยู่ดีๆ ก็มีเด็กอีกคนเข้ามาในชีวิตครอบครัวเรา แต่เป็นอยู่แค่ช่วงหนึ่งค่ะ หลังจากที่เขาปรับตัวได้และเริ่มคุ้นเคยกับน้องใหม่ทุกอย่างก็เป็นปรกติมีความสุขดี จริงๆ ก็ต้องยอมรับเหมือนกันว่ามีบางครั้งที่เราให้เวลากับลูกคนโตที่กำลังโตและให้เวลาดูแลลูกคนเด็กที่ยังเล็กมาก บางทีก็เหมือนลืมลูกคนกลางไป น้องก็จะถามราก็จะนึกขึ้นมาได้พยายามพูดคุยและอธิบายกับลูก  แต่ตอนนี้ก็ไม่มีปัญหาอะไรค่ะ คือน้องก็ร่าเริง ปกติดี สิ่งสำคัญสำหรับการเลี้ยงลูกคนกลางไม่ให้มีปัญหาคือการมีเวลาให้เขาเต็มที่ เอาใจใส่และคอยสนับสนุนในสิ่งที่เขาทำอย่างเต็มที่ ค่ะ”