รู้ก่อนคลอด เรื่องผ่าตัดคลอด

รู้ก่อนคลอด เรื่องผ่าตัดคลอด

ปัจจุบันจำนวนผู้หญิงที่ผ่าตัดคลอดมีแนวโน้มสูงขึ้นเกือบร้อยละ 50 ซึ่งในจำนวนนี้ มีอยู่ประมาณร้อยละ 20 ที่จำเป็นต้องใช้วิธีผ่าตัดคลอดเนื่องจากมีข้อบ่งชี้ หรือเหตุให้ไม่สามารถคลอดเองตามธรรมชาติได้ เช่น แม่หรือบุตรในครรภ์มีภาวะแทรกซ้อน และมีอีกจำนวนหนึ่งที่ตัดสินใจ เลือกวิธีนี้ด้วยเหตุผลที่ต่างกันออกไป

เหตุผลของการผ่าตัดคลอด

ในความเป็นจริงธรรมชาติได้สร้างให้มนุษย์ผู้หญิง สามารถคลอดลูกได้เองเหมือนกับสัตว์อื่นๆ แต่ปัจจุบันมีเหตุผลต่างๆ มากมายที่ทำให้หลายคนตัดสินใจผ่าตัดคลอด หลักๆ ที่พบ ได้แก่

• มีข้อบ่งชี้ว่าเด็กในครรภ์มีปัญหา เช่น เด็กในครรภ์ขาดออกซิเจน หากปล่อยทิ้งไว้มีแนวโน้มที่เด็ก อาจจะเสียชีวิตหรือพิการ หรือในกรณีที่เด็กไม่กลับหัว ตัวใหญ่เกินจนออกมาไม่ได้ กรณีเหล่านี้แพทย์จำเป็นต้องผ่าตัดคลอด เพื่อช่วยชีวิตหรือลดความพิการต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นตามมา

• มีข้อบ่งชี้ว่าแม่มีภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตราย เช่น มีเชิงกรานเล็กกว่าปกติ เมื่อเทียบกับตัวเด็ก ไม่สามารถคลอดเองได้ แพทย์จึงต้องผ่าตัดคลอด เพื่อรักษาชีวิตของแม่และลูก ซึ่งเหตุผลในข้อแรกและข้อนี้ เป็นเหตุผลหลักสำหรับแพทย์ในการตัดสินใจ นำวิธีผ่าตัดมาช่วยในการทำคลอด

• ความไม่มั่นใจในการคลอดเองตามธรรมชาติ ด้วยความเจริญก้าวหน้าทางการแพทย์ ทำให้ผู้หญิงส่วนหนึ่งรู้สึกว่าการผ่าตัดคลอดเป็นวิธีที่ปลอดภัย สะดวก รวดเร็ว เพราะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ทุกอย่างก็เรียบร้อย ไม่ต้องทนทรมานกับการปวดท้องและเบ่งคลอด ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้จำนวนการผ่าตัดคลอดเพิ่มสูงขึ้น

การฟื้นตัวหลังคลอด

ตามปกติแผลจากการคลอดธรรมชาติกับแผลผ่าตัดคลอด จะมีขนาดต่างกัน โดยแผลจากการคลอดธรรมชาติจะเล็กกว่า มีการเย็บปิดแผลบริเวณช่องคลอดเท่านั้น ระดับความเจ็บของแผลจะน้อยกว่าแผลผ่าตัด และแผลจะหายภายใน 5 วัน ในขณะที่แผลผ่าตัดจะต้องใช้เวลาประมาณ 5-7 วัน ดังนั้น การฟื้นตัวของผู้ที่คลอดเอง จึงค่อนข้างเร็วกว่า อย่างไรก็ตามเนื่องจากวิทยาการทางการแพทย์สมัยใหม่ ทำให้มียาแก้ปวดที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น บรรเทาอาการต่างๆ ได้ดี ความเจ็บปวดจึงไม่ค่อยเป็นปัญหาอีกต่อไป เมื่อคามเจ็บปวดลดลง การฟื้นตัวของคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอดจึงเร็วขึ้นด้วยเช่นกัน

ความเสี่ยงในการผ่าคลอด

ภาวะติดเชื้อจากการผ่าตัด ถึงแม้ปัจจุบันยาฆ่าเชื้อจะมีประสิทธิภาพดีขึ้นมาก แต่ก็ยังมีเรื่องของการติดเชื้อจากแผลผ่าตัดให้เห็นอยู่บ้าง จึงต้องระวัง

ปัญหาจากการนับอายุครรภ์คลาดเคลื่อน ในทางธรรมชาติ โดยปกติเมื่อถึงกำหนดคลอด ทุกอย่างก็จะดำเนินไปตามที่ควรจะเป็น เช่น มีปวดท้องเตือน มีน้ำเดิน เป็นสัญญาณบอก แต่สำหรับการผ่าคลอด จะต้องให้ความสำคัญกับการนับอายุครรภ์ให้ดี เพราะถ้านับผิด จะกลายเป็นว่าเด็กคลอดก่อนกำหนด อาจทำให้เด็กมีปัญหา เช่น เมื่อออกมาแล้วปอดยังทำงานไม่สมบูรณ์ ทำให้ยังหายใจไม่ได้ จึงต้องแม่นยำในเรื่องของอายุครรภ์

อย่างไรก็ตามอยากให้ทุกคนพึงตระหนักไว้ว่า ธรรมชาติยิ่งใหญ่เสมอ เพราะฉะนั้น หากไม่มีภาวะแทรกซ้อนของแม่และลูก การคลอดเองตามธรรมชาติน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า สำหรับเรื่องของความเจ็บปวด เชื่อว่าทุกอย่างอยู่ที่ “ใจ” ขึ้นอยู่กับว่าเราจะกำหนดความอดทนของตัวเองได้มากแค่ไหน และเมื่อผ่านช่วงเวลาอันยิ่งใหญ่นี้ไปแล้ว คุณจะรู้สึกรักแม่มากขึ้น จนไม่อาจบรรยายออกมาเป็นคำพูดได้

พญ.นิศานาถ ธนะภูมิ

สูตินรีแพทย์