จัดฟันแฟชั่น ภัยร้ายปากฉีกติดเชื้อร้าย

จัดฟันแฟชั่นสวยแฝงภัยร้าย อันรายกว่าที่คิด

การมีฟันสวย ยิ้มกว้างได้อย่างไม่อายใคร ย่อมสร้างความมั่นใจให้กับเจ้าของฟันได้เป็นอย่างดี หลายๆ คนเลือกที่จะจัดฟัน เพราะเชื่อว่าการจัดฟันจะช่วยให้มีโครงหน้าที่ดี รูปฟันที่เรียงสวย ช่วยสร้างบุคลิกภาพได้ คนรุ่นใหม่จึงนิยมหันมาจัดฟันกันมากขึ้น หลายคนอยากจัดฟัน แต่ด้วยราคาในการจัดฟันตามหลักทันตกรรมที่ถูกต้อง มีราคาค่อนข้างสูง เมื่อเป็นเช่นนี้ มุมมืดๆ ของการเลียนแบบการจัดฟัน จึงก่อกำเนิดขึ้น กลายเป็นการจัดฟันแฟชั่น ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้กลับเป็นบทเรียนราคาแพงของคนที่อยากดูดีในราคาถูก

จัดฟันแฟชั่น อันตรายจากค่านิยมแบบผิดๆ

ข่าวคราวเกี่ยวกับค่านิยมผิดๆ ในการจัดฟันแฟชั่น โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่นไทยบางกลุ่มที่มองเรื่องการจัดฟันเป็นเรื่องโก้และดูดี แต่รู้หรือไม่ว่า การจัดฟันแฟชั่นนั้นอันตรายกว่าที่คิด การติดเหล็กจัดฟันในช่องปาก หากไม่ได้ทำโดยทันตแพทย์ที่มีใบประกอบโรคศิลป์นั้นอันตรายมาก ในความเป็นจริงแล้วอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่ใช้ในการจัดฟันที่ถูกต้องนั้น จะจัดจำหน่าย โดยบริษัทที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางทันตกรรม ที่ต้องมีการขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้อง และเป็นบริษัทที่ขายเครื่องมือทางการแพทย์โดยเฉพาะเท่านั้น บุคคลที่จะไปซื้อได้ต้องเป็นทันตแพทย์ที่มีใบประกอบโรคศิลป์ และเป็นวัสดุเกรดทางการแพทย์ (Medical grade) เท่านั้น ไม่สามารถขายให้กับคนทั่วไปได้

ดังนั้น เหล็กจัดฟันแฟชั่นที่เราเห็นกันจากข่าวต่างๆ มักจะเป็นอุปกรณ์ที่มีการเลียนแบบของจริง ไม่ได้จัดจำหน่ายโดยบริษัทที่ขึ้นทะเบียนได้มาตรฐาน อย. เพื่อจำหน่ายอุปกรณ์การแพทย์ อุปกรณ์ที่นำมาใช้ ก็ไม่ได้มาตรฐานทางการแพทย์ ขั้นตอนและกระบวนการในการทำไม่ถูกต้องตามหลักทางทันตกรรม ดังนั้น จึงเป็ฯอันตรายอย่างมาก การคิดจัดฟันแฟชั่นจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำอย่างยิ่ง โดยอันตรายหลักๆ คือ

1.พิษจากโลหะหนัก เนื่องจากอุปกพวกนี้ใช้เหล็กที่มีโลหะหนักผสมอยู่ เพราะว่ามีราคาถูก เช่น แคดเมียม ตะกั่ว สารพิษเหล่านี้เวลาที่เข้าสู่กระแสโลหิต จะทำให้มีโอกาสเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ และเนื่องจากอยู่ในปากตลอดเวลา น้ำลายของคนสามารถที่จะทำให้สารพิษจากโลหะเหล่านั้น ละลายและเข้าสู่ร่างกายโดยการรับประทานเข้าไป อีกทั้งเหล็กที่นำมาใช้ไม่ได้มาตรฐาน หากเกิดการบาดปาก เป็นบาดแผลฉีกขาด โลหะหนักเหล่านี้ก็จะยิ่งเข้าสู่กระแสโลหิต โดยตรงได้มากขึ้น

2.ไม่ปลอดเชื้อ เนื่องจากร้านที่จัดฟันแฟชั่น มักคิดค่าใช้จ่ายในราคาค่อนข้างถูก และมีลูกค้าเข้ามาใช้บริการค่อนข้างมาก แต่ไม่ได้ทำการฆ่าเชื้ออุปกรณ์อย่างถูกวิธี ที่พบได้ก็คือ เอาเหล็กที่ถอดจากคนไข้คนก่อนมาใส่ให้กับคนไข้คนถัดไป เพราะฉะนั้นโรคติดต่ออาจมาทางน้ำลาย หรือเลือดก็ได้ ถ้าเหล็กนั้นเคยครูดถูกปากคนไข้คนก่อนหน้าแล้ว ก็อาจจะมีคราบเลือดติดอยู่ เพราะฉะนั้นก็มีโอกาสที่จะเกิดโรคติดต่อจากทางเลือด และน้ำลายได้ เช่น เอดส์ วัณโรค ตับอักเสบ เป็นต้น

3.เหล็กมีแรงกระทำต่อฟัน เราอาจเห็นว่าเหล็กดัดฟันอยู่ในปากนิ่งๆ แต่จริงแล้ว จะมีแรงกระทำต่อตัวฟันตลอดเวลา เพียงแต่ว่าจะเป็นอย่างค่อยเป็นค่อยไป ดังนั้น ทันตแพทย์จัดฟัน จึงใช้ประโยชน์ตรงส่วนนี้ในการเคลือ่นฟันให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการรักษาเชิงทันตกรรมจัดฟัน แต่คนที่ไม่มีความรู้ ความเข้าใจที่เพียงพอ แต่กลับเอาลวดที่ไม่ได้มาตรฐานมาใช้ในช่องปาก ฟันก็จะมีการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งไปตามเหล็ก หรือว่าลวดที่ใส่เข้าไปในปาก เพราะฉะนั้นสิ่งที่พบได้บ่อยคือ ฟันของคนไข้ที่จัดฟันแฟชั่น จะบานเรียงแถวในลักษณะหน้ากระดาน แทนที่จะเป็นรูปโค้งสวยๆ หรือบางกรณีก็หลุดอกไปนอกกระดูกเบ้าฟัน

การแก้ไขการจัดฟันแฟชั่น

สิ่งที่ยากลำบากจากการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ จะมี 2 ด้านคือ เชิงทันตกรรม และเชิงสุขภาพ ในเชิงทันตกรรม สิ่งที่ทันตแพทย์จะสามารถช่วยแก้ไขปัญหา คือ โรคเหงือกอักเสบ คนที่จัดฟันอย่างถูกต้อง จากทันตแพทย์จัดฟันบางครั้งยังมีโอกาสเกิดฟันผุ หรือเป็นโรคเหงือกอักเสบได้ เนื่องจากการทำความสะอาดไม่ดีพอ แต่การมาพบทันตแพทย์จัดฟันเป็นประจำทุกเดือน หากเกิดมีปัญหาทันตแพทย์จะรีบทำการแก้ไข ต่างจากคนไข้ที่จัดฟันแฟชั่น ที่มักจะรู้ตัวเองว่าไม่ปกติ ก็ตอนที่มีอาการค่อนข้างมากแล้ว เช่น ฟันผุมาก ทันตแพทย์อาจต้องถอนออก

หรือในบางครั้งการจัดฟันแฟชั่นได้รับแรงกระทำมากจนรากฟันโยก เก็บไว้ไม่ได้ ต้องถอนออกและอาจต้องใส่ฟันปลอมทดแทน อีกประการหนึ่งคือ ฟันที่ผิดตำแหน่งไปค่อนข้างมาก จากลวดจัดฟันแฟชั่น ที่ส่วนใหญ่พบว่ามีลักษณะของการเรียงเป็นหน้ากระดาน แพทย์อาจแก้ไขด้วยการให้คนไข้ต้องจัดฟันที่ถูกต้องใหม่อีกครั้ง เพื่อเปลี่ยนตำแหน่งที่ผิดปกติให้กลับมาสู่ตำแหน่งเดิม แต่ค่อนข้างยาก เพราะในธรรมชาติฟันของคนทั่วๆ ไปที่มีการซ้อน เก หรือเหยิน ยังอยู่ในขอบข่ายที่ธรรมชาติของร่างกายเป็นตัวก่อให้เกิด แต่ทว่าฟันผิดรูปที่เกิดจากการจัดฟันแฟชั่น ไม่ใช่ความผิดปกติที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ บางครั้งฟันอาจจะเลยขอบเขตของตำแหน่งที่หุ้มฟัน ซึ่งเกินขอบเขตของการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันที่ซ่อมแซมได้

ปัญหาที่พบมากและพบได้บ่อย คือ ฟันก่อนที่จะไปจัดฟันแฟชั่น มีความเป็นปกติดี แต่เมื่อหลงไปจัดฟันแฟชั่นจนรูปฟันเกิดความผิดปกติ เมื่อมาพบทันตแพทย์จัดฟันแก้ไขให้ โดยมากจะไม่สามารถแก้ไขได้เหมือนเดิม 100% ดังนั้น จึงไม่ควรคิดไปจัดฟันแฟชั่นตั้งแต่แรกจะดีกว่า ส่วนปัญหาในเชิงสุขภาพที่เกิดจากผลกระทบจากการจัดฟันแฟชั่นนั้น ควรปรึกษาคุณหมอที่เชี่ยวชาญทางด้านการรักษาโรค เพื่อทำการรักษาต่อไป เพราะฉะนั้นคนที่ฟันไม่ได้เป็นอะไร แต่ว่าไปติดเหล็กจัดฟันแฟชั่น จะเกิดผลเสียอย่างแน่นอน

จัดฟันให้สวยและปลอดภัย

การจัดฟันคือ การรักษาฟันที่มีความผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อน ฟันเก หรือฟันอยู่ผิดตำแหน่ง โดยแบ่งวัตถุประสงค์ของการจัดฟันออกเป็น 3 ประการ คือ

1.การจัดฟันเพื่อช่วยในเรื่องการเคี้ยวอาหาร สำหรับคนไข้ที่ประสบปัญหาในเรื่องของการสบฟันที่ไม่ดี ทำให้รับประทานอาหารได้ไม่สะดวกนัก เนื่องจากฟันออกไปอยู่นอกแนวการสบฟัน แบบนี้ทันตแพทย์จะทำการแก้ไขให้ด้วยการจัดฟันให้ฟันอยู่ในตำแหน่งที่สามารถใช้งานได้ ช่วยให้การเคี้ยวอาหารสะดวกมากยิ่งขึ้น

2.การจัดฟันเพื่อความสวยงาม เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีปัญหาฟันซ้อน ฟันเก หรือฟันห่าง แต่ขาดความมั่นใจเวลายิ้ม หัวเราะ หรือทำความสะอาดได้ลำบาก อันเนื่องมาจากฟันที่ซ้อนเกจะมีซอกมุมค่อนข้างเยอะ หรือฟันห่าง ที่อาหารมักจะไปติดอยู่ตามซอกฟัน ซึ่งการจัดฟันก็จะช่วยขจัดปัญหาเหล่านี้ได้ ช่วยให้ฟันอยู่ในตำแหน่งที่สวยงามเข้ากับรูปหน้าของคนไข้แต่ละคน รวมถึงสามารถใช้งานบดเคี้ยวอาหารได้อย่างดี อีกทั้งยังง่ายต่อการทำความสะอาดช่วยให้สุขภาพของเหงือกและฟันดี

3.การจัดฟันเพื่อช่วยแก้ไขปัญหากระดูกขากรรไกรในเด็ก การจัดฟันแบบนี้ เหมาะกับเด็กที่ยังไม่ถึงช่วงวัยรุ่น บางครั้งเราพบว่ากระดูกขากรรไกรของเด็กมีรูปแบบของการเจริญที่ผิดปกติ เช่น มีกระดูกขากรรไกรบน เจริญเติบโต หากปล่อยไว้จะทำให้กระดูกขากรรไกรบนยื่นอย่างที่เรียกกันว่า แก้วหน้าม้า หรือแบบหนึ่งคือ ขากรรไกรล่างมีการเจริญเติบโตมาก หากปล่อยไว้ไม่ได้ทำการรักษาจะทำให้คางยื่น เนื่องจากฟันหน้าล่างยื่นออกมาครอบฟันหน้าบน ถ้าเป็นน้อยๆ อาจไม่มีปัญหาแต่ถ้าปล่อยทิ้งไว้จนเป็นมาก อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิต ขากรรไกรที่ไม่สมดุลส่งผลเสียต่อการบดเคี้ยว และมีปัญหาต่อข้อต่อขากรรไกรที่อยู่หน้ากกหู เพราะรับแรงที่ผิดธรรมชาติ

การจัดฟันแฟชั่นไม่ได้ก่อประโยชน์และยังเกดโทษหลายประการ ถ้าใครต้องการที่จะมีตำแหน่งฟัน หรือการเรียงตัวของฟันที่ดีขึ้น แนะนำว่าควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันที่คลินิกใกล้บ้าน เพื่อการเดินทางที่สะดวก และให้คุณหมอตรวจถึงปัญหาว่ามีอะไรบ้าง คุณหมอก็จะได้อธิบายให้เข้าใจว่าไม่จำเป็นต้องทำอะไร หรือโรคบางอย่างที่คนไข้ไม่รู้ตัวมาก่อน แต่หากตรวจเจอโดยทันตแพทย์จัดฟัน คุณหมอจะได้ทำการแนะนำ และวางแผนการรักษาได้อย่างถูกต้อง อย่างน้อยๆ คนไข้ก็จะได้รับประโยชน์ในเชิงการรักษาว่า ฟันจะมีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ตำแหน่งที่สวยงามและมั่นใจได้ว่าปลอดภัย เพราะว่าได้รับการจัดฟันโดยทันตแพทย์ และใช้อุปกรณ์ทันตกรรมที่ปลอดภัยถูกต้องหลักวิชาการอย่างแท้จริง

ทพ.วุฒิพงษ์ เหล่าอมต

ทันตแพทย์จัดฟัน

โรงพยาบาลวิชัยเวช อินเตอร์เนชั่นแนล หนองแขม