ตรวจปัสสาวะคัดกรองมะเร็งปากมดลูกหาเชื้อไวรัส HPV

ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ลดการสูญเสีย

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก คือ การตรวจหาความผิดปกติในระยะเริ่มแรกของปากมดลูก ซึ่งวิธีที่นยมกันในปัจจุบัน คือ

• การตรวจทางเซลล์วิทยาของปากมดลูก (Cervical cytology) หรือ Pap smear ซึ่งเป็นการตรวจหาความผิดปกติของเซลล์ปากมดลูก ที่เป็นผลจากการติดเชื้อ HPV เพื่อทำการสืบค้นและรักษาไม่ให้ดำเนินโรคเป็นมะเร็งปากมดลูก

• การตรวจหาเชื้อ HPV สายพันธุ์ก่อมะเร็งที่ปากมดลูก หรือ HPV DNA testing เป็นการตรวจหาตัวเชื้อโดยตรง บริเวณปากมดลูกและผนังช่องคลอด

ตรวจหาเชื้อไวรัส HPV จากปัสสาวะทางออกของสาวขี้อาย

ในอดีตได้เริ่มมีการตรวจทางเซลล์วิทยาปากมดลูก ซึ่งพบว่าสามารถลดอุบัติการณ์ของการเกิดมะเร็งปากมดลูกได้ ถ้ามีความครอบคลุมของการตรวจในกลุ่มประชากรสูง เช่น ในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว ดังนั้น จึงใช้การตรวจทางเซลล์วิทยาเป็นวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ที่เป็นมาตรฐานทั่วโลก

แม้การเก็บตัวอย่างเซลล์ที่บริเวณปากมดลูก จะเป็นที่ยอมรับและมีประสิทธิภาพ แต่ก็มีข้อจำกัดหลายประการ ที่สำคัญคือ ผู้หญิงส่วนใหญ่ก็ยังไม่กล้าตรวจ ด้วยเหตุผลหลัก คือ เขินอาย กลัวเจ็บ และไม่มีเวลา ไม่สะดวก ดังนั้นเพื่อเป็นทางเลือกสำหรับการพัฒนาและนำไปสู่การตรวจคัดกรอง มะเร็งปากมดลูก การตรวจหา HPV DNA ในน้ำปัสสาวะน่าจะมีความเป็นไปได้

โดยทำการเก็บปัสสาวะในบรรจุภัณฑ์ที่ปลอดเชื้อ ให้มีปริมาตรอย่างน้อย 15-30 มิลลิลิตร (ที่เหมาะสมที่สุดคือปัสสาวะในช่วงแรก) หลังจากส่งตัวอย่างให้เจ้าหน้าที่แล้ว จะใช้ระยะเวลาในการตรวจทางห้องปฏิบัติการประมาณ 4 ชั่วโมง และสามารถแจ้งผลการตรวจได้ภายใน 3 วัน

ในกรณีที่ผลการตรวจเป็น Positive คือพบเชื้อ HPV จากปัสสาวะ ต้องเข้ารับการตรวจเพื่อยืนยันผล โดยการทำ Pap smear โดยสูตินรีแพทย์ต่อไป ส่วนในกรณีที่ผลการตรวจเป็น Negative คือ ตรวจไม่พบเชื้อ HPV ก็สบายใจได้แต่ก็ควรทำการตรวจคัดกรองเป็นประจำทุกปี

กลุ่มที่เหมาะกับการตรวจหาเชื้อไวรัส HPV จากปัสสาวะ

1.วัยรุ่น หรือเด็กหญิง ที่ต้องการตรวจก่อน หรือหลังรับบริการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก

2.ผู้สูงอายุ ที่ไม่สะดวกในการตรวจ Pap smear

3.คนที่เขินอาย กลัวเจ็บ และปฏิเสธการตรวจ Pap smear อย่างสิ้นเชิง

การตรวจหาเชื้อไวรัส HPV จากปัสสาวะไม่ใช่วิธีที่มาทดแทนการตรวจ Pap smear แต่จะมีประโยชน์มากสำหรับกลุ่มผู้หญิงที่กลัวหรืออาย และไม่ยอมเข้ารับการตรวจภายใน วิธีนี้จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการแก้ปัญหาดังกล่าว ทำให้ผู้หญิงได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมากขึ้น สามารถลดจำนวนผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกลงได้ แต่สำหรับผู้หญิงที่เคยตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยการตรวจ Pap smear เป็นประจำทุกปี โดยสูตินรีแพทย์อยู่แล้วนั้น วิธีการนี้คงไม่จำเป็น เพราะคุณได้รับการตรวจที่ดีที่สุด  และแม่นยำที่สุดอยู่แล้ว

นพ.ไพโรจน์ จรรยางค์ดีกุล

พยาธิแพทย์

โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์