สมุนไพรเหงือกปลาหมอ ไม้น้ำแก้โรคผิวหนัง

เหงือกปลาหมอ ไม้น้ำแก้โรคผิวหนัง

มีพืชสมุนไพรหลายชนิดที่รูปลักษณ์ภายนอกดูไม่สวยงาม น่าชื่นชมหรือน่าหามาปลูกมากนัก เช่นเดียวกับต้น “เหงือกปลาหมอ” ที่ใบมีรูปร่างแปลก แถมมีหนามแหลมปกคลุมอยู่ตามต้นและใบ แต่แท้จริงแล้วพืชชนิดนี้มีสรรพคุณที่น่าสนใจทีเดียว

เหงือกปลาหมอ พบได้ทั่วไปตามป่าชายเลนทางภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต้ของไทย มีชื่อเรียกอื่นๆ ว่า แก้มหมอ แก้มหมอเล จะเกร็ง นางเกร็ง อีเกร็ง มีชื่อสามัญว่า Sea holly, Thistleplike Plant อยู่ในวงศ์ Acanthaceae ที่นำมาใช้เป็นสมุนไพรมี 2 ชนิด คือ เหงือกปลาหมอดอกขาว (Acanthus ebracteatus Vahl) และเหงือกปลาหมอดอกม่วง (A. Ilicifolia L.)

เป็นไม้พุ่มเล็กๆ ยอดตั้งตรง สูงได้ถึง 1 เมตร มีลำต้นแข็ง สีเขียววอมเทา มีหนามตามข้อ ใบเดี่ยว รูปไข่ รูปรี หรือรูปขอบขนาน ขอบใบหยักเว้าเป็นซี่ฟัน ปลายซี่มีหนามแหลม แผ่นใบหนาเป็นมัน ช่อดอกออกที่ปลายยอด ดอกย่อยเป็นดอกสมบูรณ์เพศมี 2 สี คือ สีขาวมีจุดประสีม่วงแดงและสีม่วง กลีบปากมีแถบสีเหลืองอ่อน กลีบหนา อวบน้ำ ผลเป็นฝักรูปไข่หรือทรงกระบอก เมื่อแก่แตกออก ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก

เหงือกปลาหมอเป็นสมุนไพรรักษาโรคผิวหนังได้หลายชนิด โดยนำต้นและใบสด 3-4 กำมือ ล้างให้สะอาด นำมาต้มน้ำอาบ แก้ผื่นคัน ทั้งต้นและเมล็ดใช้รักษาฝี แก้น้ำเหลืองเสีย น้ำคั้นจากใบนำมาทาศีรษะช่วยบำรุงเส้นผม ใบผสมกับพริกไทย อัตราส่วน 2:1 บดเป็นผง ปั้นเป็นยาลูกกลอนกินเป็นยาอายุวัฒนะ

มือใหม่หัดปลูก

เหงือกปลาหมอชอบดินชุ่มชื้นตามริมตลิ่งที่มีน้ำตื้นๆ แสงแดดตลอดวัน นิยมปลูกเป็นไม้น้ำ ปัจจุบันมีพันธุ์ใบด่างที่สวยงามไปอีกแบบ หากต้นแผ่เป็นพุ่มจนเกะกะ หมั่นตัดแต่งออกบ้าง แล้วนำกิ่งที่ได้มาปักชำต่อด้วยขั้นตอนง่ายๆ ดังนี้

1.เลือกกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อน ตัดเป็นท่อนยาว 10-15 เซนติเมตร มีข้อ 2-3 ข้อ ลิดใบออกให้เหลือ 2 ใบ

2.ใส่ดินร่วนระบายลงในกระถางขนาดเล็กจนเกือบเต็ม

3.ปักกิ่งไม้เล็กๆ ลงในดินให้เป็นร่องลึก แล้วนำกิ่งพันธุ์ที่เตรียมไว้ปักลงตาม ให้ข้อจมลงดิน กดดินรอบๆ กิ่งชำให้แน่น

4.รดน้ำให้ชุ่มชื้น วางในที่ที่มีแสงแดดรำไร ประมาณ 7-10 วัน จะเริ่มแตกรากใหม่ตามข้อปล้องและเติบโตต่อไป

5.เมื่อต้นเติบโตแข็งแรงจึงย้ายปลูกในกระถางขนาดใหญ่หรือปลูกลงแปลงดิน

Tips

• ควรปักชำกิ่งในช่วงฤดูฝน จะแตกรากและเติบโตได้ดีกว่าในฤดูร้อนและฤดูหนาว

• เหงือกปลาหมอเป็นพืชที่มีหนามแหลม ไม่ควรปลูกใกล้ทางเดินหรือบริเวณสนามเด็กเล่น เพราะอาจเกิดอันตรายได้