โบท็อกซ์ รักษาอาการเคลื่อนไหวผิดปกติ

โบท็อกซ์ รักษาอาการเคลื่อนไหวผิดปกติ

จริงๆ แล้วโบท็อกซ์ หรือโบทูลินัมท็อกซิน ชนิด เอ (Botulinum toxin Type A) เองก็มีหลายชนิดเลยทีเดียว แต่ละชนิดก็มีข้อดีและเสียแตกต่างกันไป ซึ่งชนิด A เป็นชนิดที่ดีและเหมาะสมที่สุด จึงมีคนนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย การใช้โบท็อกซ์รักษาผู้ที่มีอาการความเคลื่อนไหวผิดปกตินั้น สำหรับผู้ที่รักษ่าด้วยการใช้ยาแล้วยังไม่ได้ผล ขนาดยาจะขึ้นอยู่กับกล้ามเนื้อว่าจะฉีดเข้ากล้ามเนื้อมัดใหญ่หรือเล็ก ปริมาณยาและความเข้มข้นจึงแตกต่างกัน ซึ่งโรคเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ จะประกอบไปด้วย

โรคพาร์กินสัน

จริงๆ แล้ว การรักษาโรคพาร์กินสันที่ดีที่สุดคือ “การให้ยา” แต่จะมีอาการบางอาการที่ยา อาจไม่สามารถควบคุมอาการได้ เช่น อาการสั่นในพาร์กินสันในกรณีที่สั่นมากๆ น้ำลายไหล ลืมตาลำบาก แพทย์จะทำการฉีดโบท็อกซ์โดยฉีดลงไปบริเวณกล้ามเนื้อที่มีอาการสั่น เพื่อรักษาให้อาการต่างๆ สงบลงหรือฉีดไปที่ต่อมน้ำลาย เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลืนได้สะดวกมากขึ้น มีการสร้างน้ำลายลดลง

ตำแหน่งที่ฉีด

ต้องพิจารณาผู้ป่วยเป็นรายๆ ไป ว่าบริเวณใดที่กล้ามเนื้อกระตุกมากๆ เช่น ขอบตาด้านนอก-ใน เป็นต้น หรือโรคคอเอียงและมีการดึงกลับของกล้ามเนื้อทำให้มีอาการสั่น หรือคอกระตุก ซึ่งการรักษามีทั้งการรับประทานยา การฉีดโบท็อกซ์ และการผ่าตัด

โรคกล้ามเนื้อเกร็ง

หนังตาผู้ป่วยเกิดการดึงรั้ง เกิดกล้ามเนื้อกระตุกผิดปกติ วิธีแรกแพทยอาจจะให้ผู้ป่วยลองรับประทานยาก่อน อาการจะดีขึ้นได้ ประมาณ 20-30% หากอาการไม่ดีขึ้น แพทย์จะพิจารณาการฉีดสารโบทูลินัม ท็อกซิน ชนิด เอ (โบท็อกซ์) ซึ่งอาการจะเห็นผลดีได้ประมาณ 80-100% หากผู้ป่วยบางรายมีความผิดปกติของเส้นเลือดสมองที่กระทบกับเส้นประสาท ก็จะต้องรักษาด้วยการผ่าตัด เพื่อแยกเส้นประสาทกับเส้นเลือดออกจากกัน ซึ่งก็ต้องระวังผลแทรกซ้อนจากการผ่าตัดอย่างมาก

โรคกล้ามเนื้อเกร็งจากอัมพาต

กล้ามเนื้อเกร็งทำให้ข้อศอกติดยึด ข้อมือพับลง เอ็นหดตัวทำให้เหยียดไม่ได้ การดูแลรักษาความสะอาดจึงยากขึ้น เมื่อมือเกร็งกำมืออยู่แบไม่ได้ ทำให้ฝ่ามือชิ้นจนเกิดเชื้อรา มีการอักเสบ มีกลิ่นเหม็น การฉีดโบท็อกซ์จะทำให้กล้ามเนื้อเหยียดออกได้ง่าย และทำกายภาพบำบัดได้ง่ายขึ้นด้วย

สำหรับผู้ที่มีเหงื่อออกมากผิดปกติ เกิดจากระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ หรือจากกรรมพันธุ์ แม้จะพบได้น้อยแต่ก็สร้งความลำบากใจแก่ผู้ป่วยได้ไม่น้อยทีเดียว การรักษาจะฉีดบริเวณปลายนิ้ว ข้อเสียคือการฉีดที่ปลายนิ้วจะทำให้เจ็บมาก โบทูลินัม ท็อกซิน ชนิด เอ จะทำให้เหงื่อแห้งลง หรือสามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัด

ผลข้างเคียงของการฉีดโบท็อกซ์

• กล้ามเนื้ออ่อนแรงบริเวณที่ฉีด

• หากฉีดที่หนังตา อาจมีผลข้างเคียงให้หนังตาตกได้

• เป็นจ้ำ ช้ำบริเวณที่ฉีด

• ตาแห้ง มองเห็นภาพซ้อน

• เหงื่อออกน้อยลง

• ปวดบริเวณที่ฉีด

ในกรณีที่ผู้ป่วยแพ้ยาอาจมีผื่นคัน แดง

นายแพทย์อภิชาติ พิศาลพงศ์

อายุรแพทย์สมองและระบบประสาท

โรงพยาบาลกรุงเทพ