ให้ลูกทานอาหารสร้างใยสมองจะดีไหมคะ

ให้ลูกทานอาหารสร้างใยสมองจะดีไหมคะ

Q : ตอนนี้มีโฆษณาในทีวีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ตัวหนึ่งค่ะ ที่บอกว่าเป็นอาหารสมอง สามารถช่วยเพิ่มเส้นใยในสมองได้ ดิฉันอยากทราบว่าถ้าให้ลูกทานผลิตภัณฑ์ที่ว่านี้จะช่วยให้ลูกสร้างเส้นใยในสมองได้ดีขึ้นและทำให้ฉลาดขึ้นได้จริงหรือเปล่าเพราะตอนนี้ลูกยังเด็กอยู่ในวัยที่เส้นใยสมองกำลังสร้าง สงสัยจังค่ะ

A : ผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่าเป็นอาหารสมองสามารถช่วยเพิ่มเส้นใยในสมองได้นั้น ไม่ได้ระบุว่าเป็นอะไร แนวความคิดของการหาสารที่มีประสิทธิภาพในการเสริมสร้างสมองเพื่อให้ทารกรับประทานแล้วมีสมองดี ฉลาดนั้น อาศัยความรู้ในการศึกษาที่ว่าในสมองซึ่งประกอบด้วยเซลล์และใยประสาท เซลล์ประสาทสมองซึ่งทำหน้าที่รับรู้ บันทึกและสื่อสารสั่งงานไปยังเซลล์อื่นๆ แสดงออกเป็นการกระทำต่างๆ การเคลื่อนไหวทั้งที่รู้สึกตัวและไม่รู้สึกตัว การแสดงออกทางด้านศาสตร์และศิลป์ ซึ่งประเมินแปลผลออกมาเป็นความฉลาด ในสมองมีสารพวกไขมันปริมาณสูง เส้นใยประสาท มีท่อสารไขมันห่อหุ้มอยู่มากจนเห็นเป็นชั้นสีขาว เส้นใยประสาทที่ไปจับกับปลายเส้นใยประสาทของเซลล์ประสาทหน่วยอื่นๆ เพื่อประสานหน้าที่สั่งให้อวัยวะต่างๆ ทำงานได้สอดคล้องอย่างมหัศจรรย์ คนที่คิดเก่งจัดว่าเป็นคนฉลาดหรือมี “มันสมองดี” จึงได้มีการศึกษามากมายว่าสารที่ช่วยในการสร้างเส้นใยในสมองมีอะไรบ้าง เริ่มจากการสังเกตว่าทารกกินนมแม่แล้วฉลาด เมื่อตรวจพบสารอะไรที่นมวัวไม่มีก็นำมาเสริมเพื่อเข้าไว้ในนมวัวสูตรสำหรับทารก เพื่อให้ทารกที่ไม่ได้กินนมแม่ได้กินจะได้มีการเติบโตของสมองเหมือนทารกกินนมแม่ นักวิจัยได้ให้นมเสริมสารที่เชื่อว่ามีผลด้านบวกต่อสมองแก่ทารกแล้วทำการติดตามผลเพื่อแสดงให้เห็นว่าสารนั้นมีผลต่อทารกจริงๆ ตัวอย่างเช่น น้ำมันปลาโอเมก้า 3 มีข้อมูลว่า ดี เอช เอ ช่วยเกี่ยวกับการพัฒนาของเซลล์ประสาทจอตา นมแม่ที่มีสารนี้อยู่ทำให้ทารกที่กินนมแม่สามารถเห็นภาพได้ชัด ตั้งแต่อายุก่อน 6 เดือน ทารกที่ไม่ได้กินนมแม่และกินนมไม่เสริม ดี เอช เอ จะเห็นภาพชัดได้เมื่ออายุประมาณ 6 เดือน ซึ่งระยะนี้ประสาทจอตาพัฒนาขึ้นมาได้พอดีที่ทำให้ทารกทุกคนมีสายตาเท่ากัน การเห็นได้ก่อนทำให้สมองได้รับการกระตุ้นเพิ่มจากการรับประสาทสัมผัสทางผิวกายและเสียง เชื่อว่าการกระตุ้นทางการมองเห็นทำให้ใยประสาทมีการเชื่อมโยงสื่อสารได้ดี การได้เรียนรู้เร็วมีผลต่อการสร้างเส้นใยประสาทซึ่งคงอยู่เนื่องไปจนโต จากข้อมูลที่มีการติดตาม ทดสอบความฉลาดของเด็กที่อายุ 8 ปี ทารกที่ได้นมแม่ หรือนมที่เติมสารดังกล่าวมีระดับสติปัญญาสูงกว่า 7-8 จุด และยังมีสารอื่นๆ ที่มีการศึกษาได้แก่ สารทอรีนมีบทบาทในการสร้างประสาทจอตาและเส้นใยสมอง สารโคลีนมีบทบาทในการส่งกระแสสื่อสารระหว่างเซลล์สมอง สารเลซิตินช่วยในเรื่องของเรียนรู้ ความจำ จุลินทรีย์ ดีๆ เพื่อปกป้องลำไส้ไม่ให้ติดเชื้อทางเดินอาหารและทางเดินหายใจ และอาจป้องกันโรคภูมิแพ้ได้ด้วย

การมีสุขภาพดีย่อมทำให้พัฒนาการทางร่างกายและสติปํญญาเป็นไปตามศักยภาพ

อยากให้ลูกฉลาดต้องให้การเลี้ยงดูลูกในวัยหลังเกิดถึง 5 ปีอันเป็นวัยที่สมองกำลังเติบโต ซึ่งป็นช่วงที่สำคํญมากแม้ว่าความฉลาดยังมีอิทธิพลด้านพันธุกรรมก็ตาม การได้รับความรัก ความปลอดภัย ความสัมพันธ์ฉันท์แม่-ลูก เลี้ยงดูให้ลูกกินนมแม่ นมแม่มีสารอาหารที่ตอบสนองความต้องการของสมองทารกอย่างดีเยี่ยม มีสารที่ตรวจพบอยู่หลายรายการและศึกษาแล้วในปัจจุบันก็ตามแต่ยังมีสารอื่นๆ อีกมากมายที่นักวิทยาศาสตร์ยังวิเคราะห์ไม่ออกในนมแม่ ยังมีการค้นหาอย่างต่อเนื่อง เราจึงได้เห็นสารต่างๆ ที่มีการค้นพบและศึกษาแสดงให้เห็นเป็นสารที่ช่วยให้สมองดี ออกมาเพิ่มเรื่อยๆ ดังนั้นควรให้ทารกกินนมแม่ให้นานอย่างน้อย 6 เดือน ให้อาหารทารกตามวัยครบ 5 หมู่ในปริมาณที่เหมาะสม พ่อแม่ใช้เวลาอยู่กับลูกอย่างมีคุณภาพ พูดกับลูก เล่นกับลูก กระตุ้นให้ลูกได้เล่นของเล่นที่กระตุ้นและฝึกใช้สมองในการเรียนรู้ น่าจะเป็นวิธีที่ทำให้ลูกฉลาดมากกว่าเสริมอย่างใดอย่างหนึ่ง

พญ.วันดี วราวิทย์