ศิลปะกับเจ้าตัวน้อย

ศิลปะกับเจ้าตัวน้อย

ศิลปะจัดเป็นภาษาของมนุษย์ลักษณะหนึ่ง เพราะศิลปะสามารถสื่อโยงความคิด ความเข้าใจต่อกันของมนุษย์ได้ ศิลปะจึงเป็นส่วนหนึ่งของการแสดงออกทางภาษา ซึ่งมักแตกต่างกันไปตามแนวจินตนาการ และการสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคล  นักจิตวิทยาหลายท่านเชื่อกันว่า ความคิดสร้างสรรค์เป็นคุณสมบัติพิเศษเฉพาะตัว และประจำตัวของเด็ก ซึ่งจะพัฒนาไปได้มากน้อยเพียงไรก็ขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อม และโอกาสที่ผู้เกี่ยวข้องกับเด็กจะจัดสรรส่งเสริมให้

เด็กที่มีพรสวรรค์ทางศิลปะ

การปรากฏให้เห็นแววอัจฉริยะทางศิลปะของเด็กนั้นอาจเกิดในช่วงอายุใดก็ได้ แม่แต่เมื่อยังเยาว์วัย เด็กที่มีความสามารถทางศิลปะแตกต่างจากเด็กส่วนมากอย่างโดเด่น เช่นจากการวาด ซึ่งแม้จะมีพัฒนาการไปตามลำดับชั้นเช่นเดียวกับเด็กทั่วไป และลักษณะของลายเส้น สี หรือการถ่ายทอดจินตนาการ ตลอดจนความกลมกลืนของภาพ และมักมีความสามารถในการมองเห็นความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ได้แจ่มแจ้ง

อย่างไรก็ดี เด็กที่มีสามารถวาดภาพได้ดีนั้น ขึ้นกับองค์ประกอบหลายประการ เช่น ทักษะในการใช้มือ ระดับสติปัญญาทางศิลปะ ความคล่องแคล่วในการเรียนรู้จินตนาการ การสร้างสรรค์ และความสามารถในการตัดสินใจในด้านสุนทรียภาพ องค์ประกอบ 3 ประการสุดท้ายนั้นมักเป็นผลมาจากการเลี้ยงดู ดังนั้นความสามารถทางศิลปะจึงขึ้นอยู่กับพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม

ดังนั้นเด็กที่แสดงความสามารถทางศิลปะออกมาให้เห็นเด่นชัดในวัยต้นๆ นั้น ไม่จำเป็นจะต้องกลายมาเป็นจิตรกรหรือประติมากรเสมอไป เพราะเด็กที่มีสติปัญญาดี และได้รับการฝึกฝนทักษะทางศิลปะอย่างดี ก็สามารถวาดภาพหรือแสดงฝีมือทางศิลปะชั้นดีได้เช่นกัน แต่ทักษะในการวาดภาพเพียงอย่างเดียวก็ไม่อาจทำให้คนเป็นศิลปินได้ นอกจากเขาจะสามารถถ่ายทอดสิ่งรอบๆ ตัวออกมาในรูปของศิลปะได้เสมอ โดยไม่จำเป็นต้องลอกเลียนแบบ

ลูกคุณมีพรสรรค์ทางศิลปะหรือไม่

ลองพิจราณดูว่า ลูกคุณมีลักษณะตามหัวข้อใดบ้าง

1.ช่างสังเกตเก็บรายละเอียดของสิ่งต่างๆ และนำมาถ่ายทอดลงในภาพได้ดีกว่าเด็กทั่วไป

2.ช่างจดจำ มีความทรงจำจากการเห็นดีกว่าเด็กทั่วไป

3.สามารถวดภาพได้ดีกว่าเด็กทั่วไปในด้านรูปร่างลักษณะ

4.ภาพที่วาดมักปรากฏให้เห็นถึงลีลาการเคลื่อนไหว

5.มีจอนตนาการหลากหลาย และสามารถถ่ายทอดความคิดมาเสริมแต่งกับสิ่งที่ได้รับรู้จากการเห็น

6.ไม่ข้อจำกัดในการวาดภาพ สามารถสื่อความได้ตามที่ต้องการ

7.มักวาดภาพในลักษณะที่คำนึงถึงพื้นผิวของภาพ การเลือกใช้สีที่สะท้อนถึงเงาและความลึกของภาพ

8.ไม่ได้เป็นเลิศในวิชาอื่นๆ แม้จะสามารถวาดภาพได้ดีเยี่ยมเหมือนผู้ใหญ่มืออาชีพ

9.วาดภาพได้ดีตั้งแต่เยาว์วัย

10.มีการลอกเลียนแบบเพียงระยะหนึ่ง หลังจากนั้นจะแสดงฝีมือตามแนวของตนเอง ซึ่งอาจดัดแปลงจากภาพที่เคยนิยมชอชอบก็ได้

11.ไม่ต้องการแรงกระตุ้นหรือแรงจูงใจภายนอกในการวาดภาพ

12.สนใจผลงานด้านศิลปะของผู้อื่น

13.มีความว่องไวในการรับรู้และการตอบสนองความรู้สึกของผู้อื่น

14.มักผ่อนคลายความเครียดของตนเองผ่านการวาดภาพ หรืองานทางศิลปะ

ผลการประเมิน ถ้าตอบว่าใช่

80-100% หรือ 12-15 แสดงว่า มีพรสวรรค์ทางศิลปะ

70-80% หรือ 10-12 ข้อ  แสดงว่า มีแววดีทางศิลปะ

50-70%  หรือ 8-10 ข้อ  แสดงว่า มีแววทางศิลปะระดับธรรมดา

ต่ำกว่า 50% หรือ น้อยกว่า 7 ข้อ แสดงว่า มีแววศิลปะค่อนข้างน้อย

พ่อแม่สามารถส่งเสริมความสามารถด้านศิลปะให้กับลูกได้อย่างไร

• เปิดโอกาสให้ลูกกล้าแสดงความคิดเห็น

• เล่านิทานให้ลูกฟังเพื่อสร้างเสริมจินตนาการ

• ส่งเสริมประสบการณ์การสังเกต และการได้สัมผัสกับผลงานทางศิลปะที่มีคุณภาพ

• สร้างศรัทธาต่อการทำงานของตนเองและผู้อื่น

• ถ่ายทอดและควบคุมความรู้สึกผ่านงานศิลปะอย่างเหมาะสม

ศาสตราจารย์ศรียา นิยมธรรม