ช่วงวัย 4 ขวบ การเรียนรู้ดูพัฒนาการเด็กในแต่ละช่วงวัย

Focus on Four year olds

ในช่วงวัย 4 ขวบปีแรกของชีวิต ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญอีกช่วงหนึ่งของเด็ก เพราะในวัย 4 ขวบนี้ เด็กๆ จะได้พบกับความเปลี่ยนแปลงของสังคมการเรียนรู้อีกครั้งหนึ่ง จากที่เคยอยู่กับบ้านมีคุณพ่อคุณแม่ ญาติพี่น้องหน้าตาคุ้นเคยกันดี ค่อยช่วยเหลือทำอะไรต่างๆ ให้มากมาย หรืออยู่ในเนิร์สเซอรี่ มีเพื่อนที่เล่นด้วยกันมา กฎระเบียบที่ไม่ได้เคร่งครัดจนเกินไป แต่นับจากวินาทีนี้ไปเด็กจะต้องได้พบกับเพื่อนกลุ่มใหม่ คุณครูคนใหม่ และการเรียนรู้ที่แปลกใหม่ขึ้น เป็นระบบมากขึ้น ช่วงอายุนี้ถือเป็นก้าวแรก และก้าวสำคัญของเด็กๆ ที่กำลังเข้าสู่ช่วงวัยอนุบาล หากผ่านช่วงนี้ไปและมีการเริ่มต้นที่ไม่ดีนัก เด็กก็อาจจะมีพัฒนาการ รวมทั้งทักษะด้านต่างๆ ที่ไม่ก้าวหน้าทันเด็กๆ ในวัยเดียวกัน

การสังเกตเด็ก และการวางแผน

การเรียนรู้ดูพัฒนาการเด็กในแต่ละช่วงวัย ถือเป็นเรื่องสำคัญที่ควรปฏิบัติอย่างมาก เพราะหากพ่อแม่ หรือผู้ที่ดูแลเด็กละเลยในส่วนนี้ไป ก็อาจทำให้พลาดที่จะพัฒนาให้เด็กๆ มีพัฒนาการและทักษะที่สมวัย การสังเกตเด็กในเบื้องต้นจะเกี่ยวโยงไปถึงการวางแผนที่จะรับมือกับปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกับเด็กๆ อีกด้วย

• ความสามารถของเด็กดูได้จากพฤติกรรมการแสดงออกในเรื่องต่างๆ เช่น การพูด การคิด ซึ่งเรื่องเหล่านี้ในเด็กแต่ละคนอาจมีความสามารถและความถนัดไม่เหมือนกัน ถึงแม้ว่าจะอยู่ในช่วงวัยเดียวกัน ทั้งนี้ความสามารถของเด็กยังขึ้นอยู่กับประสบการณ์และสิ่งแวดล้อมที่เด็กเคยรับรู้มาก่อนหน้านี้ด้วย เช่น เรื่องที่เด็กทำได้ดี อาจมาจากการเห็นตัวอย่างจากพ่อแม่ หรือได้รับการฝึกฝนมาก่อน (การอ่านหนังสือ การนับเลขฯลฯ) ความแตกต่างในเรื่องนี้ พ่อแม่ และผู้ดูแลเด็กสามารถสังเกต และนำมาปรับวิธีใช้ในวิธีการสอนให้กับเด็กแต่ละคนได้ไม่ยาก

• ความสนใจในการเรียนรู้ในเรื่องเดียวกัน เด็กแต่ละคนจะมีความสนใจที่ไม่เท่ากัน แต่พ่อแม่และผู้สอนเด็ก สามารถปรับได้ด้วยวิธีการให้เด็กเรียนรู้ผ่านการทำกิจกรรม เพราะหากเด็กได้ลงมือทำในเรื่องนั้นๆ โดยตรง จะทำให้เด็กเกิดความใคร่รู้อยากลองลงมือทำ ซึ่งก็จะเป็นผลดีต่อพัฒนาการด้านการเรียนรู้ของเด็กต่อไป

• การให้เด็กแบ่งกลุ่มที่จะเรียนรู้ในโครงงานที่สนใจเหมือนๆ กัน จะทำให้เด็กสนุกในการเรียนรู้ และพร้อมที่จะออกไปสำรวจห้องเรียนภายนอกที่เป็นห้องเรียนจากธรรมชาติ

• การวางแผนและการปรับเปลี่ยนวิธีการเรียนการสอนให้กับเด็กๆ โดยผ่านกระบวนการเรียนรู้จากของจริง จะทำให้เด็กเรียนรู้ได้มากขึ้น และเกิดประโยชน์สูงสุดต่อตัวเด็กในอนาคตอย่างมาก

เด็กในช่วงวัยสี่ขวบ เป็นวัยที่อยากรู้ อยากเห็น พ่อแม่จะต้องเป็นตัวช่วยที่ดีสำหรับเด็กๆ เรียนรู้ในเรื่องใหม่ๆ ไปพร้อมกับเด็ก  และลงมือทำไปพร้อมเด็ก เพราะการลงสนามจริงของพ่อแม่ จะทำให้รู้ว่าลูกของเราในแต่ละช่วยวัยนั้น มีความสามารถโดดเด่นอะไรที่ต้องส่งเสริมเป็นพิเศษ หรือลูกอ่อนทักษะในด้านใดบ้าง เพื่อที่จะได้ส่งเสริม และพัฒนาให้มีศักยภาพมากขึ้น